– Բայց գուցե Թուրքիայի հնարավորությունները գերագնահատվո՞ւմ են։
– Այո, Թուրքիայի հնարավորությունները գերագնահատվում են, բայց իմ ասածը գերագնահատում և չափազանցություն չէ։ Իմ ասածից ավելին է գերագնահատում։ Օրինակ՝ մարդիկ կան, որ ասում են՝ Թուրքիան վրա տվեց՝ երկու օրում կգրավի ողջ Հայաստանը։ Չէ, երկու օրում չի գրավի։ Բայց իմ ասածն, ըստ իս, իրական է։ Այո, նա չի կարող երկու օրում Հայաստանը գրավել, բայց ներեցեք, Թուրքիայի ռազմաօդային ուժերին նայեք։ Նա ունի մոտ 200 հատ F-16 կործանիչներ, որոնց միջոցով կարող է օդային հստակ գերակայություն ապահովել Հայաստանի նկատմամբ։ Ի՞նչ ենք անելու դրանց դեմ։ Եթե F-16-ները սկսեցին օդում գերակայել՝ մենք չենք կարող մեր զրահատանկային ու հրետանային զորքերը բացազատել։ Այդ դեպքում զրահատանկային զորքերը միանգամից արժեզրկվում են, որովհետև թշնամին տանկերով և հետևակով ուղղակի չի գալու մեզ վրա, այլ ինքնաթիռներով այնքան է ռմբակոծելու, հյուծելու մեր ուժերը, որ արյունաքամ լինենք, և այդ վիճակում նոր միայն հարձակվի մեզ վրա ցամաքային ուժերով։ Սա այն դեպքում, եթե նա ճիշտ կռվեց։ Այսինքն՝ մեր բանակների միջև, ցավոք, տեխնոլոգիական ու քանակական մեծ տարբերություն կա։ Եթե թշնամին ճիշտ կռվեց՝ մեզ համար շատ դժվար կլինի, սակայն եթե վերջինս սխալ կռվեց կամ ինչ-ինչ քաղաքական պատճառներով ստիպված եղավ շտապել,- օրինակ՝ միջազգային այնպիսի վիճակ է ստեղծվել, որ նա ստիպված է հենց հիմա կռիվը սկսել և 5 օրից ավարտել,- այդ շտապելը որոշակիորեն մեր օգտին կլինի։ Սրան հակառակ, եթե Թուրքիան հնարավորություն ունեցավ դանդաղ մեզ կլանել՝ մեզ համար շատ դժվար կլինի։ Համեմատության համար ասեմ՝ եթե Թուրքիայի բանակը խնդիր դրեց այս պահին գրավել, օրինակ, Թավրիզը, ապա նույնիսկ իրանական բանակը շատ լուրջ խնդիր կունենա՝ կապված դիրքերը պահելու հետ։ Այլ հարց է, որ գուցե հետո Թուրքիան չկարողանա Թավրիզը պահել, բայց առաջին հարվածով կարող է Թավրիզը վերցնել, որովհետև Իրանի տիպի բանակը, ըստ իմ գնահատականի, լրջորեն զիջում է Թուրքիայի օդուժին։ Ես չեմ ուզում մարդկանց վախեցնել, բայց դա, ցավոք, շատ իրական վտանգ է։ Այսինքն՝ այսքանով ես փակում եմ, օրինակ «Սասնա ծռերի» տարաբնույթ այն համակիրների բերանը, որ ասում են՝ ռուսական զորքերը հանենք Հայաստանից։
Հեղափոխության օրերին նույնիսկ մեկ այլ մտածողություն կար՝ ներքին զորքեր մեզ այլևս պետք չեն, իշխանությունը ժողովրդինն է, ներքին զորքերի 15 հազար ծառայողներին վերածենք ՊՆ ենթակա զինծառայողների, տանենք Արաքսի ափ, ռուսական ռազմաբազան էլ հանենք։ Սա ծիծաղելի մտածողություն է։ Հանցավոր անգրագիտություն է նման բան քարոզելը։ Հանցավոր է, եթե դիտավորյալ է արվում, և անգրագիտություն է, եթե չհասկանալով է նման բան քարոզվում։ Մեր ժողովրդի մեծամասնության մտապատկերում Թուրքիան մի վայրենի երկիր է, սակայն իրականում սա վերջին 50 տարվա ընթացքում ՆԱՏՕ-ի չափանիշներով անցած բանակ ունեցող երկիր է։ Սա շատ լուրջ է։ Այլ հարց է, որ Էրդողանը, «Արդարություն և զարգացում» կուսակցության կառավարությունը վերջին 10-15 տարվա ընթացքում մի քիչ երես են թեքել Արևմուտքից, և դա լավ է մեզ համար, որովհետև թուրքական ռազմական մեքենան որոշակիորեն դուրս է գալիս Արևմուտքի դրական տենդենցներից։ Օրինակ՝ ես շա՜տ եմ ուրախանում, որ թուրքերը F-35 չեն ստանալու։ Թող առնեն Ս-400-ը Ռուսաստանից։ Իսկ F-35-ը ահարկու զենք է, եթե օդում այն մեր գլխի վրա ունեցանք։ Հնարավոր է՝ նույնիսկ մեր Սու-30 կործանիչները չկարողանան F-35-ների հետ կռվել։ Հասկանո՞ւմ եք։
– Դուք շատ ճիշտ ուղղությամբ տարաք զրույցը։ Մենք հիմա խոսում ենք այսօրվա Թուրքիայի, Էրդողանի քաղաքականության մասին։ Հայաստանում ռուսական ռազմական ներկայության հարցը շոշափեցիք։ Եկեք իրատեսորեն գնահատենք։ Եթե հանենք ռուսական գործոնը Հայաստանից՝ այսօրվա Թուրքիայից պե՞տք է սպասել ագրեսիվ գործողություններ, թե՞ ոչ։
– Միանշանակ այո՛։ Նույնիսկ 1 տոկոս չեմ կասկածում, որ եթե ռուսական զորքերը չեղան Արաքսի ափին, լուրջ խնդիրներ են առաջանալու Հայաստանի արևմտյան սահմաններում՝ սկսած առանձին կրակոցներից, վերջացրած առանձին խմբերի ներթափանցումների փորձերով և միջին ու խոշոր մակարդակի ռազմական բախումներով։ Էրդողանը առիթը կգտնի, հանգիստ եղեք։ Մի վայրկյան իսկ չեմ կասկածում՝ եթե ռուսական զորքը դուրս բերվեց Հայաստանից՝ նա կփորձի մեզ ճնշել։
– Հիմա Ձեզ մեղադրելու են, ասելու են, որ Դուք թուրքական սպառնալիքով եք վախեցնում, որ արդարացնեք ռուսական ռազմական ներկայությունը Հայաստանում։
– Թող մեղադրեն։ Ես իմ ազգն ու պետությունը սիրող մարդ եմ։ Ես ինձ թույլ չեմ տա հանուն ինչ-որ մեղադրանքի մի միտք առաջ տանեմ, որն իմ ազգին ու պետությանը կտանի վտանգավոր մի տեղ՝ ինչպես անում են, օրինակ, «Սասնա ծռերն» ու իրենց համակիրները, կամ անում են որոշ սփյուռքահայեր, որոնք, լոսանջելեսներում ապահով նստած, փրփուրը բերաններին նույն Ֆեյսբուքում գրում են, որ ռուսական զորքերը հանվեն Հայաստանից։ Սա իմ ազգի և պետության ապահովության, անվտանգության խնդիրն է։ Առաջինը ես եմ պայքարում Հայաստանի ինքնիշխանության ու անկախության համար։ Ինձնից շատ թող ոչ ոք անկախական չլինի, բայց այստեղ մի մեծ «բայց» կա՝ կարող ես միանգամից խեղդվել։ Նախ պիտի ուժեղանանք, դառնանք «Իսրայել», օդում ունենանք 300 միավոր Սու-30 կամ 100 միավոր F-35, այդ ժամանակ առաջինը ես կասեմ՝ հանեք 102-րդ ռազմաբազան կամ վերանայեք Հայաստանում նրա գտնվելու պայմանները։ Այդ ժամանակ ես առաջինը կասեմ՝ հարձակվենք Կարսի վրա։ Բայց այս պահի դրությամբ, երբ մեր ուժերի մեծ մասը Ադրբեջանի հետ սահմանին է, և մենք ամեն րոպե հարձակում ենք սպասում Ադրբեջանի կողմից, շատ դժվար կլինի միայնակ պաշտպանել երկրի արևմտյան սահմանը։ Եթե մի կողմից կռվենք Ադրբեջանի հետ, մյուս կողմից թուրքական բանակը հարձակվի, և զորակոչ հայտարարվի՝ լավագույն դեպքում Թուրքիայի սահմանին հավաքելու ենք 30-40 հազար հոգի, որոնց վրա գալու է 300-400 հազարանոց բանակախումբ, այսինքն՝ 1/10-ի հարաբերակցությամբ, ընդ որում, թուրքական բանակը զինված է լինելու ավելի լավ զենքով, քան մենք։ Սա ոչ թե ռազմական գաղտնիքի բացահայտում է, այլ գնահատական։ Նա օդուժ է ունենալու, F-16-ներն են մեր գլխավերևում թռչելու։ Մեր Մի-24 ուղղաթիռներով ի՞նչ ենք անելու դրանց դեմ։ Այս ամենը պետք է նկատի ունենալ։ Այնպես չէ, որ ռուսները մեր աչքի լույսն են, բայց պետք է սառը դատողությամբ գնահատենք իրավիճակն ու կարողանանք ռազմական պարզ հաշվարկ անել, գնահատել ռիսկերը։ Շատ պարզ մի բան ասեմ։ Հիշեք՝ վերջին տարիներին հակառուսական տրամադրվածությամբ բոլոր այն գործիչները, ովքեր եկել են իշխանության, հենց իշխանական լծակներն իրենց ձեռքն են վերցրել, պատասխանատվություն են ստանձնել, անմիջապես փոխել են իրենց դիրքորոշումը։ Նիկոլը «Սասնա ծռերից» վա՞տ տղա էր, որ մինչև իշխանության գալը ասում էր՝ 102-րդ ռազմաբազան հանեք։ Հիշում եք, չէ՞։ Բա հիմա ինչո՞ւ այդ հարցը չի բարձրացնում. որովհետև զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետն ու պաշտպանության նախարարը գնացել, ներկայացրել են իրավիճակը, ասել են՝ սա է հաշվարկը, եթե ռազմաբազան հանենք՝ ազգն ու պետությունը վտանգվում է։ Դրանից հետո ո՞ր նորմալ հայը կհանի։ Այս պահին ռուսական ռազմաբազան հանելը համարում եմ հանցագործություն հայ ժողովրդի դեմ, բայց մոտիվը այն չէ, որ ես կարոտ եմ «ռուսի սապոգի» կամ ռուսասեր եմ։ Ես անկախամետ մարդ եմ, Հայաստանի անկախությունն ու ինքնիշխանությունն ինձ համար մեծագույն արժեք է, բայց ես այս պահին այլընտրանք չեմ տեսնում։ Մենք դեռ չունենք կայացած ուժ Թուրքիայի դեմ։ Սա է խնդիրը։
_________________ Приходите в мой дом...
|