Изменить размер шрифта


Начать новую темуНаписать комментарии Страница 8 из 29   [ Сообщений: 422 ]
На страницу Пред.  1 ... 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 ... 29  След.
Автор Сообщение
 Заголовок сообщения: Re: Пленник вечности: сага о вечном путнике...
СообщениеДобавлено: 21 июн 2012, 23:40 
Администратор
Аватара пользователя

Зарегистрирован: 24 фев 2012, 14:57
Сообщений: 46682
Откуда: Армения, Ереван
Ես պայուսակիցս հանեցի վերջերս բավականին թանկ գնով ձեռք բերած կավե սալիկս ու ցույց տվեցի Մենեսին.
- Նայիր,- բարեկամիս ուշադրությունը հրավիրեց սալիկի վրա [1],- սա Աքքադից անցնելիս մեծ կաշառքով ձեռք բերեցի Նարամ-Սուեին գրագիրներից մեկից: Սա Էլամի ու Աքքադի դաշինքի և փոխօգնության պայմանագրի պատճեն է: Այն սկսվում է աստվածներին ուղղված կոչով, որից հետո Աքքադի ու էլամի երեսունյորթ աստվածներ վկա են համարվում այս պայմանագրին: Հետագայում պատմվում է այն մասին, որ Նարամ-Սուենը թանկարժեք ընծաներով մի պատվիրակություն է ուղարկել Էլամ, որտեղից այն հետ է եկել` բերելով Կուտիկ-Ինշուշինակի և աղջկան, որին հենց այս սալիկի վրա արված գրվածքով հայրը պտղաբերություն է ցանկանում, և նրա բանակի մի մասին: Իսկ այս կողմում,- ես շուռ տվեցի սալիկը,- փոխադարձ երդումներից ու բարեկամության սովորական հավաստիացումներից հետո տրվում են պայմանագրի գլխավոր խոսքերը. “Նարամ-Սուեին թշնամին իմ թշնամին է, Նարամ-Սուենի բարեկամն իմ բարեկամն է”: Ես բավականին թանկ վճարեցի այս սալիկի համար, Մենես,- ավելացրի ես ու նայեցի բարեկամիս,- սակայն իմ կարծիքով դա դրան արժեր: Փաստորեն կրկին Աքքադը, որի ձեռքի տակ է Մեծ Անապատը ու Էլամը` իր կատաղի լեռնեցիներով, միավորվում են: Սա վտանգավոր է նույնիսկ Եգիպտոսի, էլ չեմ էլ ասում մեր` Արարտայի, համար:

Մենեսը ձեռքիցս վերցրեց սալիկը և սկսեց ուշադիր ուսումնասիրել այն: Որոշ ժամանակ անց նա սալիկը դրեց սեղանին և լուռ ու մտախոհ տեսքով հետ ընկավ գահվորակի վրա:
- Այնպես որ, Մենես ջան, իրավիճակը կրկին լրջանում է: Դրա համար էլ ես պատրաստվում եմ կրկին վերադառնալ Կորճայք: Որդիս, հետևելով ռազմիկի ավանդույթներին, ընտանիք չի կազմել և այժմ վաղուց ի վեր ինձ հոգեորդի է հռչակել,- ինձնից անկախ ժպտացի այդ տարօրինակ իրավիճակի վրա,- ու բոլորին հայտարարել է, որ հեռավոր ճամփորդությունից վերադարձող իր հոգեորդին հաջորդելու է իրեն:
- Վատ չի՜…,- ձգեց Մենեսը,- ես էլ, սակայն, այստեղ որոշ տարօրինակ բաներ եմ նկատել,- նախկին թեմային վերադարձավ Մենեսը,- Մեծ Անապատում մշտապես թափառող իմ գործակալները վերջերս սկսել են ինձ հայտնել, որ Անապատի զավակների մեջ սկսել է տիրել հին ժամանակների ոգևորությունը: Նրանք այժմ մի տեսակ հոգևոր թմբիրով են բռնվել: Չգիտես ով տարածել է, որ Շարուքենը կենդանի է և այժմ կրկին կառավարում է Աքքադում` ինչպես հին ժամանակներում, իր մոտ հավաքելով և մարտի կոչելով իր ցեղակիցներին:
- Դրանք հաստատ Նարամ-Սուենի արածները կլինեն:
- Իհարկե, էլ ո՞ւմ…: Սակայն մի բան այժմ հաստատ է, որ Մեծ Անապատը կրկին մտել է շարժման մեջ: Անապատի որդիները միշտ էլ նեղվում էին միջոցների սղությունից ու իրենց արագ բազմացումից, որն այս տարիներին կրկին սկսել է նրանց հանգիստ չտալ: Դրա համար էլ այժմ նրանք, ինչպես և առաջ, ձգտում են տարածվել շրջակա երկրներում: Դե եթե դրան գումարենք էլ նաև նրանց կույր հավատը ամեն մի գերբնականի նկատմամբ ու Նարամ-Սուենի ճարպիկ դրդումները, կարելի է ասել, որ շուտով սա իր պապի բանակից ոչ փոքր բանակ կունենա…
- Նա վերականգնել է նաև Հատուկ գունդը…
- Դե այն երբեք էլ չէր վերացվել, ուղղակի Շարուքենից հետո անուշադրության էր մատնվել ու ինչ անպետք թափթփուկ ասես, որ այնտեղ չհավաքվեց: Սակայն այժմ Նարամ-Սուենը շատ խիստ է դրել այդ հարցը և իմ կարծիքով ներկայիս նրա Հատուկ գունդը ոչնչով չի զիջում իր պապինինին: Նույնն է մնացել նաև Հատուկ գնդի թիվը, քանի որ Շարուքենի սահմանած թիվը ընկալվել է որպես մի տեսակ սրբազան չափ:
- Ես տեսա դրանց Աքքադից անցնելիս,- ասացի ես,- տեսա նաև նրանց հետ քայլող Նարամ-Սուենին, որը, ընդօրինակելով իր պապի երիտասարդական հնարքները, այժմ իրեն բոլորի հետ շատ հասարակ է պահում ու դրանով մեծապես գրավում է Անապատի որդիների դյուրահավատ սրտերը:
- Բացի դրանից, սա, ի տարբերություն իր նախորդների, ընդհանրապես ավելի խորամանկ ու հավասակշռված ներքին քաղաքականություն է վարում: Օրինակի համար վերջ է տվել մասսայական մահապատիժներին ու ցցահանումներին, որով իր կողմն է գրավել շատերի սրտերը: Պատկերացնո՞ւմ ես,- շարունակեց բարեկամս,- վերջին երկու տարում մահապատժի ենթարկվածների թիվը չի անցնում մեկ տասնյակից: Իսկ առա՞ջ…
- Խելքի մո՜տ է…: Բացի դրանից, սրանով էլ նմանակելով իր պապին, նա մի երկար մորուք է թողել, որն արդեն հասնում է կրծքից ներքև: Եթե դրան գումարենք նաև նրա աժդահա հասակն ու հաղթանդամ կառուցվածքը, իրոք որ նմանությունն պապի հետ ամբողջականանում է, մի հանգամանք, որը մեծ հույսեր է վառում իր ցեղակիցների սրտում…
- Սակայն այդ ոգևորությունը կարող է արագ հանգել, եթե սա չբավարարի իր ցեղակիցներին: Հա, էլի ինք իրեն կենդանի աստված հռչակի, հասկացանք, բայց նա ինքն էլ է հասկանում, որ այս ոգևորությունը երկար չի տևի, դրա համար էլ շուտով նա իր ցեղակիցներին արշավի կհանի,- լուրջ տեսքով վրաս նայելով` ավելացրեց Մենեսը:
- Եվ իհարկե նրա հարվածը չի ուղղվի դեպի Էլամ, քանի որ այն այժմ իր դաշնակիցն է, չի գա նաև ձեր վրա, քանի որ դուք չափազանց հեռու եք ու բացի այդ նա ձեզ հետ նաև կիսելու առանձնապես բան էլ չունի: Մնում ենք մենք…: Այո, Մենես, այս ամենը ես վաղուց եմ մտածել: Սակայն այդ ամենի մասին տեղյակ են նաև Արարտայում և անհրաժեշտ միջոցներ արդեն ձեռնարկվում են: Մերոնց շարքերում միայն մեկ ռազմիկ է պակասում, նա էլ շուտով կգրավի իր տեղը,- ես չդիմացա ու ոտքի կանգնեցի,- և դեռ թող փորձի մի այդ իժի ծնունդը Հայաստանի մի մազին դիպչել…, ես դրան կուղարկեմ ուղիղ իր նախնիների մոտ…

________________________
[1] Այստեղ խոսվում է Աքքադի և Էլամի դաշնագրի մասին: Դաշնագրի սալիկը գտնվել է Սուզայի պեղումների ժամանակ և այժմ պահվում է Լուվրի հավաքածույում:

_________________
Приходите в мой дом...


Вернуться к началу
 Не в сетиПрофиль  
 
 Заголовок сообщения: Re: Пленник вечности: сага о вечном путнике...
СообщениеДобавлено: 21 июн 2012, 23:41 
Администратор
Аватара пользователя

Зарегистрирован: 24 фев 2012, 14:57
Сообщений: 46682
Откуда: Армения, Ереван
*

Մի քանի օր հյուր մնալով Մենեսի մոտ ու նրա հետ պայմանավորվելով փոխգործակցության մասին, ես ի վերջո իմ լավ հանգստացած ու կերակրված էշի վրա հարմարավետ տեղավորվելով ու ծպտվելով մանր վաճառականի իմ արդեն հարազատ դարձած կերպարի մեջ, ուղղություն վերցրի դեպի հյուսիս: Ես վաղուց չէի եղել Կորճայքում և Արարտայում, չնայած ընդհանուր վերցրած տեղյակ էի այնտեղ տիրող իրավիճակին:

Երկրի գլխին անփոփոխ կերպով շարունակում էր կանգնած մնալ Ռիշիադադը, որն իր հարազատ եղբայր Թախիշաթալի [1] հետ հիմնովին նվիրել էր իրեն աստղագիտությանը` լիովին մոռացության մատնելով պետության կառավարումը: “Ա՜յ քեզ քրմե՜ր”,- արդեն քանիերորդ անգամ մտքովս անցկացրի ես,- “էլ ինչո՞ւ ձգտեցիք ձեզ վրա վերցնել պետության ղեկավարումը: Մնայիք ձեր տաճարներում, էլի, որտեղ ոչ պակաս հաջողությամբ կշարունակեիք ձեր ուսումնասիրությունները ու այժմյանից ոչ պակաս բարձրունքների հասած կլինեիք: Չէ՜…, սրանց անպայման պետք էր միջամտել երկրի աշխարհիկ գործերին, կանգնել երկրի գլուխ, հետո ամեն ինչ թողնել անտեր ու նոր նվիրվել միայն իրենց հարազատ գործին”…: Ես ուժեղ խթանեցի էշիս, որն առանց այդ էլ լավ էր ընթանում…: Ախր երկիր կառավարելը հեչ ձեր բանը չէր: Լավ է գոնե Սպարապետն ու Հազարապետը կան, թե չէ Արարտան լրիվ ձեռքից կգնար: Հազարապետները հետևում էին երկրի ներքին կյանքին, իսկ Սպարապետները դարձել էին ամեն ինչ: Դեռ ես Արարտայում էի, որ Սպարապետները բուն ռազմական գործերից բացի փաստացի ղեկավարում էին նաև երկրի արտաքին կապերի գործը: Չնայած ամեն ինչ դեռևս նորմալ էր, քանի որ Մեծ քրմերին մազաչափ իսկ չէր հետաքրքրում պետական կառավարումը և նրանք այն թողել էին իրենցից հեռու, բայց ամեն դեպքում դա մի խախուտ վիճակ էր ստեղծում: Վկան Արեգ Սլկունու գործողությունները: Սա չէ՞ր, որ ընդհանրապես տեղյակ չլինելով ոչնչից ու ահաբեկվելով իրական կյանքից` առանց աջ ու ձախ նայելու Շարուքենին զիջեց մեր հողերը, որոնք հետո այնքան դժվարությամբ հետ վերցրինք: Ռիշիադադը մի պահ փորձեց հետաքրքրվել աշխարհիկ գործերով: Նա նույնիսկ մի ժամանակ, մեր մեջ ասած քիչ հիմքեր ունենալով դրա համար, հավակնում էր Արարտայի լավագույն թրամարտիկի պատվին արժանանալ: Սակայն նա էլ շատ արագ սառեց ամեն ինչից և այժմ եղբոր հետ նվիրվել են իրենց հարազատ գործին: Այս խրթին պահերը հաշվի չառնելու դեպքում կարելի էր ասել, որ Արարտայում ամեն ինչ նորմալ էր ընթանում և վերջին տասնամյակների հարավային փոթորիկները ընդհանրապես Արարտային չէին վնասել:

Կորճայքում էլ ամեն ինչ իմ ուզածի պես էր: Որդիս արժանի մարդ դուրս եկավ և երբեմն ես հեռվից հեռու հիանում էին նրա ղեկավարած կառույցների գործողություններով…: Ես ծիծաղեցի…: Վերջերս էր, երբ Քիշով անցնելիս պանդոկներից մեկում լսեցի, թե Նարամ-Սուենի Հատուկ գնդի դյուրահավատ Անապատի որդիները ինչպես են մեկը մյուսին պատմում այն մասին, որ հյուսիսային լեռներում հայտնվել է մի ժողովուրդ, որը կազմված է միայն ռազմիկ տղամարդկանցից, որոնք շատանում են նրանով, որ ամեն տարի իրենք միանգամից իրենց նման հասուն տղամարդկիկ են ծնում ու, բացի այդ, նրանք սնվում են միայն կորեկով: Այդ օրը ես դրա վրա բավականին զվարճացա, թեև հետագայում նկատեցի որ այդ լուրերը, որոշակիորեն չափազանցեցնելով ու վախեցնող տոն հաղորդելով դրանց, քաղաքներում տարածում են որոշ թվով հյուսներ, դարբիններ կամ դերձակներ…: Ապրե՜ք տղերք: Զգացի, որ Հրաչի մահից հետո էլ նրա որդի ու հաջորդ Սևակի օրոք հետախուզական կառույցս վատ չի գործում: Վահագնս արդեն ծերացել էր, սակայն զգացվում էր, որ այնուհանդերձ նրա երկաթե բռունցքն էր նահանգում տնօրինում…

Ես անփոփոխ ընթանում էի դեպի հյուսիս` աշխատելով հնարավորինս խուսափել կիսավեր քաղաքներից: Մենակ ճանապարհորդին ոչինչ չի մնում անել, քան հանձնվել իր խոհերին, մանավանդ, որ վերջին տասնամյակներին դա ինձ մոտ արդեն սովորույթի էր վերածվել…

Այս անգամ էլ սակայն ես որոշել էի փորձարկել նահանգի սահմանների հսկողությունը: Սակայն այդ փորձությունը մերոնք պատվով բռնեցին: Ինչպես և առաջ, ես ինչքան էլ չարչարվեցի, չկարողացա աննկատ անցնել շարժական դարան-դետքերի միջով ու, հաշվի առնելով իմ այդ կասկածելի վարքագիծը, Կուտիների գնդի հարյուրյակը մի հարմար վայրում անակնկալ շրջապատեց ինձ: Անմիջապես էլ ինձ շրջապատողների գլխավերևում ծածանվեց իմ լազուրե կապույտ դրոշը` վրան ատամներով նետ բռնած կարմիր առյուծ պատկերող զինանշանս: Ռազմիկների թիկունքից թուրը մերկացրած առաջ եկավ ակնհայտորեն արդեն ութերորդ տասնամյակում գտնվող, բայց այդ տարիքում էլ դեռ հաղթանդամ և ուժն ու ժրաջանությունը չկորցրած, թեև արդեն լրիվ սպիտակամորուս մի ծերունի:

- Ես Հազարապետ Հայկն եմ,- վստահ տոնով ներկայացավ նա ու կարծես չճանաչեց ինձ,- օտարական, դու գտնվում ես իշխան Վահագնի տարածքում: Հաշվի առնելով, որ դու խուսափում ես մեզնից` քեզ կուղեկցեն ուղիղ նրա մոտ…
Հուզմունքից մի կարգին պատասխան չգտա էլ. եթե Հազարապետ Հայկն այսպես ծերացել, է ապա նույն վիճակում պետք է լիներ նաև նրա տարեկից որդիս: Սակայն մինչ Կուտիների մեկ տասնյակի ուղեկցությամբ մենք շարժվում էինք Ալկիքար, ես կարողացա հավաքել ինձ…

__________________
[1] Թախիշաթալ (մ.թ.ա. մոտ 2233-2232): Արարտայի Մեծ քուրմ:

_________________
Приходите в мой дом...


Вернуться к началу
 Не в сетиПрофиль  
 
 Заголовок сообщения: Re: Пленник вечности: сага о вечном путнике...
СообщениеДобавлено: 21 июн 2012, 23:41 
Администратор
Аватара пользователя

Зарегистрирован: 24 фев 2012, 14:57
Сообщений: 46682
Откуда: Армения, Ереван
*

- Դու վերադարձար, հայր,- կրծքիս փարվեց սպիտակամորուս Վահագնս,- իսկ ես արդեն հույս էլ չունեի:
Մենք ուժեղ ողջագուրվեցինք ամրոցի իմ ծանոթ ու սարսափելի կարոտած սենյակում: Դրանից հետո ամբողջովին սպիտակած ու արդեն տարիների բեռը վրա վերցրած Վահագնս մի քիչ հեռացավ ինձնից և սկսեց խուզարկու հայացքով զարմացած չափել ինձ: Նա այս տեսքով տեսել էր ինձ այն ժամանակ, երբ ինքը դեռ փոքրիկ մի երեխա էր: Ես ինքս էլ չէի կարողանում հայացքս կտրել որդուցս…: Առաջինն ուշքի եկավ որդիս: Նա անմիջապես մի լավ բաղնիք ու հյուրասիրություն կազմակերպեց, որից հետո ես տեղավորվեցի քնելու իմ հարազատ անկողնում: Քանի՜ ժամանակ է` կարոտած էի դրան…

Առավոտյան ես առաջինն իջա ամրոցի մեծ սենյակ, սակայն Վահագն արդեն այնտեղ էր.
- Հայր,- ոտքի կանգնեց որդիս ու ինձ առաջնորդեց դեպի լիքը լցված սեղանը,- բարի լույս,- մի քիչ ուշացած ու շփոթված ժպտաց նա` չկարողանալով հայացքը կտրել ինձնից:
- Հա, Վահագն ջան, ես եմ, իմ սեփական անձով,- տեղավորվեցի սեղանի մոտ ու, որդուս շփոթմունքից հանելու համար, սկսեցի ախորժակով ու տնավարի ուտել:

Վահագնը մի պահ վարանեց, սակայն հետո ինքն էլ միացավ ինձ: Ընթացքում մենք անցանք աղանդներին, իսկ վերջում էլ մեր ընտիր գինուն:
- Օ՜ֆ՜ֆ,- հետ ընկնելով աթոռակի վրա` ի վերջո խոսեցի ես,- վաղուց այսպես համով չէի կերել: Չէ, ինչ ուզում ես ասա, մարդ իր հարազատ ուտելիքներին էլ է կարոտում…
- Իհարկե,- լիքը բերանով ինձ պատասխանեց Վահագնս, հետո, կուլ տալով, շարունակեց,- ես քեզ կհասկանամ երևի միայն այն դեպքում, երբ երկար ժամանակով կբացակայեմ Կորճայքից: Բայց դե հիմա չեմ կարող, հայր, ինքդ ես հասկանում: Հարավը կարծես եռացող հրաբուխ լինի…
- Ինչ է եղե՞լ, որ…,- ինձ չգիտեցողի տեղ դրեցի ես:
- Սևակի հետախույզները հայտնում են, որ այժմ Աքքադում արքա հռչակված Նարամ-Սուենը` Շարուքենի թոռը, ուժեր է հավաքում, դաշինք է կնքել Էլամի հետ և պատրաստվում է…,- ինչպես մի ժամանակ` ոգևորված սկսեց պատմել Վահագնս, սակայն նկատելով իմ հասկացած հայացքը, կտրեց խոսքը և ծիծաղեց,- ախր հայր, դու ինքդ էլ դա լավ գիտես…
- Ես գիտեմ, որդիս,- ծիծաղեցի,- բայց կարևորն այն է, որ դու էլ գիտես:
- Դե Սևակի հետախույզները ինձ վատ չեն տեղեկացնում,- համեստորեն ավելացրեց Վահագնս:
- Իհարկե, մեկ էլ կուտ ուտող ժողովրդի մասին…: Էդ հաստատ ձեր արածը կլինի:
- Ըհը,- գլխով արեց որդիս,- այդ միտքը Սևակը տվեց: Մենք մտածեցինք, որ ինչքան խորհրդավոր ու անհասկանալի լինենք, այնքան թշնամու հասարակ ռազմիկները շատ կվախենան մեզնից…
- Վատ չե՜ք մտածել,- գովեցի ես,- ես էլ ժամանակին լավ զվարճացա, երբ լսեցի այդ մասին: Իսկ ուրի՞շ, ընդհանրապես…, ի՞նչ վիճակում է նահանգը,- արդեն ավելի լուրջ հարցրեցի ես:
- Ամեն ինչ այնպես է, ինչպես դու էիր թողել, հայր,- Վահանգնը ինքն էլ լրջացավ,- բնակչությունը մոտ քսան բյուր է, տոհմապետերը հավատարիմ են և պատրաստ են իրենց տղամարդկանց մարտի մեջ մտցնել ցանկացած պահի: Ցանքն ու հարկահավաքությունը կազմակերպվում են նորմալ:
- Իսկ Կուտիների գունդը՞:
- Մանկատները ողջ Արարտայում գործում են պատշաճ կերպով: Այդ գործում արդեն երկար ժամանակ իմ օգնականն է Հայկանուշ անունով մի կին և ես նրա աշխատանքից գոհ եմ: Գնդի կազմում արդեն կա մեկ բյուր ռազմիկ` քսանից վաթսուն տարեկան, որոնք ըստ տաիրքի հավաքված են հարյուրյակներում: Ինչպես և առաջ անուշադրության չենք մատնել նաև կանանց…: Գործում է “Աստղիկ” հազարյակը: Գնդի հրամանատարն է Սևակի որդի Հայկը: Դու պետք է, որ նրան տեսած լինես,- ժպտաց որդիս:
- Ըհը, այդ նա էր ինձ այստեղ ուղարկողը:
- Նա քիչ է լինում սահմաններում ու ավելի շատ իր գնդի հետ է: Նրան է մարզում: Սակայն եթե որևէ բացառիկ դեպք է լինում սահմանում, նա անպայման պետք է ներկա գտնվի…
- Տեսնում եմ սահմանն էլ վատ չեք պահում: Իսկ բերդերն ու ամրոցները՞:
- Դրանք մեր մշտական ուշադրության կենտրոնում են և մշտապես իրականացնում ենք ընթացիկ նորոգումներ: Ես, Սպարապետ Արամը, նրա որդի Տիգրանը կամ նրանց մարդիկ անընդհատ շրջում ենք և հետևում, որ ամեն ինչ տեղը տեղին լինի, մանավանդ հիմա…
- Վատ չի՜, իսկ ի՞նչ են մտածում Հայկաշենում այս ամենի մասին:
- Մեծ քրմին մազաչափ իսկ չի հուզում ողջ այս աղմուկը, սակայն Սպարապետ Արամը լրջորեն նախապատրաստել է երկիրն ու բանակը: Մեկ ամիս առաջ վերջին անգամ խորհրդակցեցինք: Մեր ունեցած բանակը այժմ վեց բյուր է, ընտիր ռազմիկներ են` բոլոր էլ զինված Մեծամորի ընտիր երկաթից կռած զենք ու զրահով: Մոտ մի այդքան էլ կհավաքենք աշխարհազորայիններից, որոնք իրենք էլ վատ չեն հանդերձավորված: Մենք քիչ ենք, դրա համար էլ որոշված է ոչ մի թերի բան չթողնել: Թշնամին հնարավոր է այս անգամ մեզ գերազանցի իր քանակով: Դրա համար էլ մենք պատրաստվում ենք նրան որակ հակադրել…

_________________
Приходите в мой дом...


Вернуться к началу
 Не в сетиПрофиль  
 
 Заголовок сообщения: Re: Пленник вечности: сага о вечном путнике...
СообщениеДобавлено: 21 июн 2012, 23:44 
Администратор
Аватара пользователя

Зарегистрирован: 24 фев 2012, 14:57
Сообщений: 46682
Откуда: Армения, Ереван
*

Ես տեղավորվեցի Ալկիքարում` լիովին մտնելով Վահագնի հոգեորդու դերի մեջ: Նահանգը ղեկավարում էինք երկուսով, սակայն հպատակների աչքին երևում ու բոլոր արտաքին շփումները իրականացնում էր Վահագնս: Ես համենայն դեպս ինձ հեռու էի պահում Հայկաշենից, քանի որ այնտեղ դեռ շատերն էին ինձ հիշում: Ճիշտ է, ես նրանց գլուխներում մնացել էի որպես մի ծերունի, բայց դե ամեն դեպքում…

Մոտս հայտնվեց ավելի շատ ազատ ժամանակ: Ես դա օգտագործում էի նրանով, որ հաճախ գնում էի Կուտիների գունդ ու մարզվում նրա ռազմիկների հետ: Գնդում այնպիսի մի համերաշխություն էր տիրում, կարծես ես հայտնվել էի մի մեծ ընտանիքում: Դե դա կարելի էլ էր հասկանալ, քանի որ այս մարդիկ ոչ ընտանիք ունեին, ոչ ազգական և իրենց բոլոր զգացմունքները նվիրել էին իրար: Գնդի կյանքին առանձին մի հմայք էր հաղորդում “Աստղիկ”-ը, որի ռազմիկ-կանանց մեծ մասը հենց կուտիների կանայք էին: Կին-կուտիները մարզվում էին շատ ավելի ազատ կերպով, որը հնարավորություն էր տալիս նրանց ուշադրություն դարձնել իրենց ընտանիքներին ու երեխաներին: Հետաքրքիր էր, որ “Աստղիկ”-ի կին ռազմիկները հաճախ գերազանցում էին նորավարժ պատանի կուտիներին և այս հանգամանքը մի հզոր ուժով ստիպում էր վերջիններիս ուժեղացնել մարզումները:

Ջլմայր ամրոցի մոտ արդեն ստեղծվել էր մի փոքրիկ քաղաք, որտեղ ապրում էին ընտանիք ունեցող կուտիները: Ընդհանրապես սրանք ձգտում էին արագորեն ամուսնանալ, կին ընտելով իրենց պես որբ աղջիկ-կուտիների, և այժմ դժվար էր տեսնել քսաներկուսից բարձր ու դեռևս չամուսնացած որևէ մի կուտի ռազմիկ: Այս զույգերից ծնվող երեխաները լիովին թողնվում էին իրենց ծնողների հայեցողության տակ: Սրանցից շատերն արդեն տեր էին դարձել որևէ մի արհեստի ու ցրվել էին Կորճայքի կամ Արարտայի այլ մասերում: Մի մասն էլ, սակայն, ցանկացել էր շարունակել ռազմական ծառայությունը և այժմ, շատ խիստ ընտրություն անցնելուց հետո, մարզվում էր հատուկ հարյուրյակում:

Ընդհանրապես կարծես թե ստեղծվել էր մարդկանց մի խումբ, որոնք մի կողմից իրենց հայ էին համարում և պատրաստ էին Հայաստանի համար կյանք տալ, սակայն մյուս կողմից էլ իրենց համարում էին մի տեսակ փակ մի ընդհանրություն, որտեղ դրսից մուտք կարող էին ունենալ միայն մինչև հինգ տարեկան երեխաները, որոնք ամեն տարի կանոնավոր կերպով ժամանում էին հատուկ քարավաններով: Այդ իրադարձությունը վերածվել էր իսկական ու սրբազան տոնախմբության մի և նշվում էր առանձնահատուկ շուքով: Իմ գալու նախօրյակին արդեն անցել էր այդ տոնախմբությունը ու ես այն բաց էի թողել, սակայն ես հույս ունեի մյուս տարի այնուհանդերձ տեսնել այն…

Իսկ մինչ այդ օրերն հաջորդում էին իրար: Երկար թափառումներիս ընթացքում ինչ ասես որ չէր անցել գլխովս ու ես բազմիցս էի թուր գործածելու առիթ ունեցել: Սակայն այժմ, մարզվելով փորձված ռազմիկների հետ, ես հաճախ ինքս էի նրանցից բաներ սովորում: Իսկ հետո եկան Նավասարդյան տոներն ու խաղերը, որտեղ ես, թրամարտի, նիզակամարտի ու խառնակռվի երեք առաջնություններում էլ համառ պայքարից հետո այնուհանդերձ առաջին տեղը գրավեցի` դրանով արժանանալով ապագա ռազմիկ-հպատակներիս անկեղծ հիացմունքին ու սիրուն: Հազարապետ Հայկն իր ձեռքով պարգևները հանձնեց ինձ, ես էլ, ի պատիվ այդ իրադարձության, մի լավ քեֆ կազմակեպեցի: Չկարողացա հաղթել միայն աղեղնավորների մրցամարտում, որտեղ գրավեցի երկրորդ տեղը: Առաջին տեղը տարավ “Աստղիկ”-ի մի կայծկլտուն աղջիկ, որը, չարաճճիորեն անցնելով առջևիցս, վերցրեց իրեն հասանելիք մրցանակն ու ընկերուհիների հիացած ճիչերի տակ ուղղակի կորավ աչքիցս…
Հետաքիքիր էր, որ Հազարապետ Հայկն ու իր զորականները վրաս նայում էին որպես մի անփորձ պատանու ու, հիանալով ինձնով, միաժամանակ, դա ես իմացա Վահագնիցս, կարծում էին, որ դեռ որոշակի փորձառությունն ինձ այնուհանդերձ պակասում է: Դե առայժմ ինձ ավելին պետք էլ չէր: Ես ներկայացել էի որպես մի երիտասարդ, այնպես որ ժամանակ դեռ ինչքան ասես որ ունեի: Իսկ առայժմ թող բոլորը տեսնեն, որ նահանգի գլխին կանգնած է իմաստուն ու հզոր Վահագնը, որի հոգեորդին միայն հետագայում կփոխարինի իր “հոր”-ը…

Աշնանն ու ձմռանը մենք մեզ մոտ Ալկիքարում իրար հետևից ընդունեցինք մի քանի թափառիկ պարախմբեր ու կաքավողներ, որոնցից մի քանիսը գյուղաքաղաքում մնացին ողջ ձմեռ` մի աննման առիթ ընձեռնելով իշխան Վահագնին ու աղջիկների հարցով մի քիչ երես առած նրա հոգեորդուն սրտներն ուզածի չափ զվարճանալու չքնաղ պարուհիների ու կաքավողների հմայքով: Սակայն գարնան հետ միասին հալվեցին ձյուները, իսկ դրանից հետո հեռացան նաև պարուհիներն ու կաքավողները…: Սակայն մեր հոգսն արդեն դա չէր: Հարավից սկսել էին սողոսկել ահարկու և մեկը մյուսից սպառնալից լուրեր…

_________________
Приходите в мой дом...


Вернуться к началу
 Не в сетиПрофиль  
 
 Заголовок сообщения: Re: Пленник вечности: сага о вечном путнике...
СообщениеДобавлено: 21 июн 2012, 23:44 
Администратор
Аватара пользователя

Зарегистрирован: 24 фев 2012, 14:57
Сообщений: 46682
Откуда: Армения, Ереван
*

Գարնանայի մի օր, առավոտյան շուտ, Վահագնս արագորեն բարձրացավ մոտս.
- Բարի լույս, հայր,- ողջունեց նա ինձ,- ներիր, որ խանգարեցի հանգիստդ, սակայն Սևակը կարևոր լուր է հայտնել: Նարամ-Սուենը դեպի հյուսիս արշավանք է հռչակել:
- Ե՞րբ,- տեղիցս վեր թռա ես ու սկսեցի արագորեն հագնվել:
- Մոտ ութ կամ տաս օր առաջ Աքքադում է հավաքել Մեծ Անապատի տոհմապետերին ու պատվիրել իրենց տոհմերով արագորեն ժամանել Աքքադ: Դեպի Աքքադ են շարժվում նաև Կուտիկ-Ինշուշինակի էլամցիները: Չնայած սրանք ահագին տրորվել են վերջին տասնամյակներում, սակայն այնուհանդերձ կարողացել են ուղարկել բյուր ու կես ռազմիկ: Ես արդեն սուրհանդակ եմ ուղարկել Հայկաշեն, չնայած գլխավոր Հետախույզը պետք է որ իրենց տեղեկացրած լինի…
- Հենց հիմա տագնապով ոտքի հանիր Կուտիների գունդը ու շարժիր այն հարավ: Թող առայժմ տեղավորվեն Սրինգ ամրոցի մոտակայքում, հետո կտեղաբաշխվեն ըստ թշնամու շարժման ուղղության: Գործիր, ես հիմա կիջնեմ…

Հենց նույն օրը Կուտիների գունդը ռազմերթ սկսեց դեպի հարավ: Նույն օրն էլ երեկոյան Սևակը ներկայացավ Վահագնին այն ժամանակ, երբ մենք քննարկում էինք այս ամենը:
- Տեր իշխան,- անհանգստացած տոնով հայտնեց նա,- Նարամ-Սուենի բանակն արդեն շարժի մեջ է մտել:
- Ո՞նց,- գրեթե միաժամանակ վեր թռանք տեղներիցս,- այդ ե՞րբ կենտրոնացավ:
- Պարզվում է, որ որոշ առանձնահատուկ հավատարիմ տոհմեր Մեծ Անապատից կանչվել էին դեռ խորհրդակցությունից առաջ: Դրա համար էլ դրանք այդքան արագ հայտնվեցին: Դե իսկ Հատուկ գունդն ու էլամցիք միշտ էլ պատրաստ են:

Ես կրկին նստեցի ու փորձեցի հանգստանալ: Մի պահ բոլորս էլ լռեցինք: Առաջինը խոսեց Վահագնը:
- Սևակ, հենց հիմա սուրհանդակ ուղարկիր սպարապետ Արամի մոտ ու հայտնիր այս ամենի մասին: Հետախույզներիդ էլ պատվիրիր տեսադաշտից բաց չթողնել թշնամու բանակը և ամեն օր զեկուցիր նրա մասին:
- Տեր իշխան, “Աղվես”-ն արդեն շարժվել է դեպի հարավ: Մի քանի օրից մենք թարմ ու մշտական տեղեկատվություն կունենանք:
- Լավ է, գնա և մոտս ուղարկիր Մթերապետին:

Սևակը դուրս եկավ: Մի քանի րոպեից ներս մտավ Մթերապետ Մաղաքի որդի Վրույրը: Վահագնը դարձավ նրան.
- Մթերապետ Վրույր, լսիր հրամանս: Սրինգից հարավ ընկած տարածքի ողջ բնակչությանը` հրամանս ստանալուն պես պատրաստ լինել ոչնչացնել ամեն ինչ, ինչ հնարավոր չէ վերցնել հետները, իսկ մնացած բարիքներով էլ անմիջապես շարժվել դեպի հյուսիս: Հայտնիր տոհմապետերին, որ այս գործում ցանկացած թերացում դաժանորեն կպատժվի: Նրանց վնասները ես ապագա հարկերի հաշվին կփոխհատուցեմ…: Թող հրամանս ստանալուն պես, բայց ոչ մինչ այդ, ճշտորեն կատարեն այն ու բնակչությանը ապահով տեղ հասցնեն: Իսկ մինչ այդ` բոլոր տոհմապետերին, զենք կրելու ընդունակ իրենց բոլոր տղամարդկանցով անմիջապես ներկայանալ Սրինգի մոտի մեր զորակայանը: Գնա:

Մթերապետ Վրույրը արագորեն դուրս եկավ: Վահագնը դարձավ ինձ.
- Դե սրանք պարտադիր միջոցառումներն էին: Պահեստներում անհրաժեշտ քանակությամբ ցորեն ունենք, այնպես որ սովից էլ չենք մեռնի…
- Լավ է,- գոհ մնացի ես,- այժմ ես քո լիազորությամբ կմեկնեմ Կուտիների գունդ, որը անհրաժեշտության դեպքում կշարժեմ թշնամու վրա, իսկ դու ղեկավարիր աշխարհազորի հավաքման գործն ու աչքի պոչով էլ մի ավելորդ անգամ ստուգիր ամրոցներն ու բերդերը:
- Լա՜վ…, պետք է որ մոտ մեկ բյուր աշխարհազորային հավաքվի:
Հենց նույն օրը ես ճանապարհ ընկա միանալու արդեն մարտարշավի դուրս եկած Կուտիների գնդին, իսկ Վահագնը մեկնեց իր գործերով…

_________________
Приходите в мой дом...


Вернуться к началу
 Не в сетиПрофиль  
 
 Заголовок сообщения: Re: Пленник вечности: сага о вечном путнике...
СообщениеДобавлено: 21 июн 2012, 23:44 
Администратор
Аватара пользователя

Зарегистрирован: 24 фев 2012, 14:57
Сообщений: 46682
Откуда: Армения, Ереван
Այս անգամ էլ Սևակի “Աղվես”-ը լավ աշխատեց: Մի քանի օրից հայտնի դարձավ, որ թշնամին, խիստ ձգված երթարշավով արդեն մոտենում է Ասսուրին: Իսկ շուտով հայտնի դարձավ նաև, որ Նարամ-Սուենը, որը իր Հատուկ գնդով գտնվում էր արշավողների առաջին շարքերում և շատ էր շտապում, այնուհանդերձ ստիպված է եղել որոշ ժամանակ դադար առնել` Աքքադից Ասսուր ձգված իր բանակը կենտրոնացնելու համար:
- Տեր իշխան,- ավելացրեց Սևակը, երբ զեկուցեց ինձ այս ամենը,- նրա բանակում կա ուղիղ վեց բյուր ռազմիկ: Իմոնք սա իմացել են Նարամ-Սուենի գրագիրներից, որոնք իրենց արքայի հրամանով խստորեն հաշվառում են ռազմիկներին:
- Շա՜տ է,- գլուխս քորեցի ես,- եթե Արարտայի հիմնական ուժերը չհասնեն, դժվար կլինի:
- Սա դեռ բոլորը չէ, տեր իշխան,- ավելացրեց Սևակը,- Նարամ-Սուենը անհանգստացրել է Մեծ Անապատի նույնիսկ ամենախորքերը և ընթացքում ավելի մեծ ուժեր կհավաքի: Կրկին ըստ նրա գրագիրների, որոնք այս ամենը հայտնել են կուշտ ու կուռ վարձատրվելուց հետո, Նարամ-Սուենի հաշվումներով նրա դրոշի տակ մոտ ժամանակներս կհավաքվի ևս մոտ քսանհինգ բյուր ռազմիկ…
- Ինչքա՞ն,- չկարողացա զսպել ինձ ես,- դու վստա՞հ ես: Գուցե սրանք դիտավորյա՞լ են այդ լուրերը տարածում, որ մեզ վախեցնեն:
- Հնարավոր է, տեր իշխան, սակայն Միջագետքի հարավային քաղաքներում գործող իմ լրտեսները ևս հաստատում են այս ամենը: Նրանցից մի քանիսը ահագին խորացել են Մեծ Անապատի խորքերը…: Նրանք էլ են հայտնում, որ իրոք անթիվ անհամար բազմությամբ են Մեծ Անապատի որդիները շարժվում դեպի հյուսիս:
- Այ քե՜զ բա՜ն,- մի պահ բան չգտա ասելու ես:
Սևակը ոչինչ չպատասխանեց:
- Ի՞նչ լուրեր սպարապետից:
- Նա հավաքում է մեր մշտական բանակը: Մի քանի օրից մոտ վեց բյուրի կազմով նա կշարժվի դեպի Կորճայք: Ողջ երկրում հայտարարվել է նաև աշխարհազորի զորակոչ…
- Իսկ ի՞նչ կարող ենք սպասել Նարամ-Սուենից:
- Ըստ իմ տվյալների, տեր իշխան, սա հենց հավաքեց իր վեց բյուրը, կհարվածի: Առանց այդ էլ նա վստահ է, որ այժմ մեծապես գերազանցում է մեզ թվական տեսակետից: Ի՞նչ իմաստ ունի սպասելը: Դե իսկ նրա մնացած ուժերը իրեն կմիանան ընթացքում:
- Խելքի մոտ է: Գնա և ուշադիր հետևիր այս ամենին: Մոտս ուղարկիր Հազարապետ Հայկին:

_________________
Приходите в мой дом...


Вернуться к началу
 Не в сетиПрофиль  
 
 Заголовок сообщения: Re: Пленник вечности: сага о вечном путнике...
СообщениеДобавлено: 21 июн 2012, 23:45 
Администратор
Аватара пользователя

Зарегистрирован: 24 фев 2012, 14:57
Сообщений: 46682
Откуда: Армения, Ереван
Կարճ ժամանակ անց կուտիների տարեց Հազարապետը մոտս էր: Սևակի որդու աչքերը փայլում էին: Ես հրավիրեցի նրան հողապատկերի մոտ.
- Հայկ, թշնամին կենտրոնանում է Ասսուրում` վեց բյուրի կազմով, ընդհանուր ուղղություն ունենալով հյուսիսը: Նրա թիկունքում կան հսկայական ուժեր, սակայն նա դրանց չի սպասի, այլ անմիջապես, հենց մոտ օրերս մեզ վրա կգա: Մեր թիկունքում է Արարտան, սակայն նրա ուժերը մի քիչ ուշ տեղ կհասնեն: Բացի այդ մեզ պետք էլ չէ սպասել, քանի որ այդ դեպքում թշնամին ևս համալրումներ կստանա:

Հենց այդ պահին կրկին մոտս եկավ Սևակը.
- Տեր իշխան, հենց նոր հայտնեցին, որ Նարամ-Սուենը իր Հատուկ գնդով ու երկու բյուրի կազմով արդեն մոտենում է Արբելային [1]: Իսկ մնացած չորս բյուրերը այդ քաղաքում կլինեն արդեն վաղը` օրվա վերջում:
- Վատ չի՜…, ժամանակին մենք այդ քաղաքը վերցրեինք Մեսիլիմ-բելից ու դրա առթիվ կոչեցինք Արբելա [2], սակայն չկարողացանք, դե թերևս չուզեցինք էլ ապրել հարթավայրում, որի պատճառով այն թողեցինք միջագետքցիներին, իսկ այժմ այնտեղով մեզ վրա արշավ է գալիս…: Ի՞նչ լուրեր կան Վահագնից,- հարցրի ես Սևակին:
- Տեր իշխան, աշխարհազորը մեկ բյուր կազմով արդեն կուտակվել է Սրինգի շրջակայքում ու հենց վաղը կշարժվի մեզ միանալու:
- Սևակ, մշտապես կապի մեջ եղիր հորս հետ, հայտնիր նրան մեր բանակի տեղադրությունը ու շտապեցրու, որ ինչքան հնարավոր է արագ մեզ միանա:

Սևակը գնաց հրամաններս կատարելու, իսկ ես կրկին դարձա Հայկին:
- Ի՞նչ կարծիքի ես, տեր Հազարապետ, ինչպե՞ս դիմադրենք սրանց:
- Կարծում եմ, տեր իշխան, որ մեր բյուրը, ինչքան էլ այն լավը լինի, ակնհայտորեն քիչ է բաց ճակատամարտի համար: Նույնիսկ աշխարհազորայինների հասնելու դեպքում էլ հնարավոր է մեր ուժերը չհերիքեն:
- Ապրես: Ինչ երևում է, է՜, հին ռազմիկը: Տենց եք կռվել, որ ժամանակին աքքադցի այն ավազակի մորուքը պոկել եք հենց իր քաղաքում,- ծիծաղեցի ես ու թփթփացրի ծերունի ռազմիկի ուսը,- լսել եմ, լսե՜լ…, հայրս պատմե՜լ է…
- Լա՜վ օրեր էին, տեր իշխան,- Հազարապետս ինքն էլ զվարթացավ,- դու այդ ժամանակ դեռ ծնված չէիր, թե չէ քո սրտին էլ հաստատ հարազատ կգար մեր էդ փառահեղ տուրուդմփոցը…: Ես ու հայրդ էլ այն ժամանակ վերջիններից չէինք, բայց այ այն ժամանակվա մեր իշխանը` Վահագնի հայրը, ա՜յ թե ռազմիկ է՜ր: Մենք հիմա ի՞նչ,- նա ձեռքը թափ տվեց ու կարոտով հոգոց հանեց,- ափսո՜ս…, այդ քաջ մարդը զոհվեց դրանից մի քանի տարի հետո` քարերի հեղեղի տակ, սակայն նույնիսկ այդ ժամանակ էլ իր հետ տարավ թշնամու երկու հարյուրյակ…
- Լսել եմ, լսել, տեր Հազարապետ, սակայն վստահ եմ, որ հիմա դու ու Վահագն էլ պակաս չեք լինի…: Ահա թե ինչ եմ առաջարկում,- Հազարապետս կրկին կռացավ Կորճայքի հողապատկերի վրա, իսկ ես շարունակեցի,- պետք է թշնամուն մեր կիրճերում դարանը գցել ու այդպես հաղթել: Ուրիշ ելք չկա:
- Համաձայն եմ, տեր իշխան,- ծերունի Հազարապետը հարգանքով վրաս նայեց:
- Այ այստեղ` Տիգրիսի այ այս, ձախ վտակ Թալմուսի մոտ, որը Տիգրիս մեջ է թափվում Արևելյան Խաբուրից անմիջապես հետո,- ավելացրի ես,- մեր տղերքը մի լավ կիրճ են գտել: “Դաշույն”-ը արդեն այնտեղ է ու նրանք էլ են գոհ: Մենք մեր բանակը կտեղավորենք լեռների լանջերին: Մնում է թշնամուն հրապուրել այդ ուղղությամբ…

__________________
[1] Քաղաք Հյուսիսային Միջագետքում` Կորճայքի հարավային սահմանից մոտ 80 կմ հարավ` Փոքր Զաբ գետից մոտ 30 կմ արևելք:
[2] Նկատի է ունեցվում քաղաքի անվան կամային մեկնաբանումը որպես “Առ Բելայ”` այսինքն “Բելից առած, վերցրած կամ խլած”:

_________________
Приходите в мой дом...


Вернуться к началу
 Не в сетиПрофиль  
 
 Заголовок сообщения: Re: Пленник вечности: сага о вечном путнике...
СообщениеДобавлено: 21 июн 2012, 23:45 
Администратор
Аватара пользователя

Зарегистрирован: 24 фев 2012, 14:57
Сообщений: 46682
Откуда: Армения, Ереван
*

Նայեցի քարին վայրեջք կատարած ագռավին: Սա գոհ տեսք ուներ, կարծես կանխազգում էր, որ շուտով լավ խնջույք է անելու: Սակայն նա հանկարծ շփոթված կերպով թռավ մյուս քարի վրա, քանզի մոտակա քարի մոտից սկսվեցին լսվել ագռավների ձայներ, որոնք, կարծես իրար փոխանցելով իրենց ձայները, կորան հեռվում: Ագռավը նորից հանգստացավ և վերադառնալով նախկին քարի վրա, անորոշ հայացքը հառեց հեռվին…

Արդեն մի քանի ժամ է, որ Կուտիների գունդը դարան էր մտել իմ նախանշած կիրճում ու տեղավորվել էր հատուկ դրա համար պատրաստված, վրան հող լցրած ու խոտեր կպցված քաթանե հաստ կտորների տակ: Իմ խիստ հրամանով արգելվել էր թեկուզ և ցածր ձայնով ցանկացած խոսակցություն: Մահվան պատժի սպառնալիքով արգելված էր նաև կրակ վառելը և այժմ հարյուրյակներս միայն երբեմն-երբեմն ագռավների կռավոցներով էին ազդանշաններ փոխանակում ու հայտնում իրենց գտնվելու վայրը:

Մեզնից դեպի հարավ առանձին դետքերում տեղակայված էին “Դաշույն”-ի ռազմիկները, որոնք խնդիր ունեին առանց խտրականության և անաղմուկ գերել կամ ոչնչացնել մեր կողմը եկող ցանկացած օտարականի` որպես թշնամու հետախույզի: Սուրհանդակներս արդեն հայտնել էին, որ տղերքը նման յոթ հոգու արդեն ոչնչացրել են` երկուսին գերել:

Բերանները կապած էշերի կողքին արձանացել էին ձեռքիս տակ եղած “Աղվես”-ի սուրհանդակները, իսկ ես ու ամենատես Սևակը պառկել էինք մի քիչ ավելի վերև` խոտերի մեջ, և դիտում ենք հեռո՜ւ-հեռվում, մեզնից ներքև գրեթե աննկատ բարձրացող փոշու ամպերը: Ինձ հետ գտնվում էին կուտիների գնդի ութ հազար ռազմիկներ, որոնք աննկատ, սակայն խիստ հարմար դիրքավորվելով սպասում էին իմ ազդանշանին: Հատկապես մի անառիկ վայրում, որ հեռու մնան ձեռնամարտից, բայց ի վիճակի լինի նետերի հեղեղ թափել, տեղաբաշխված էր նաև “Աստղիկ”-ը:

Անընդհատ ներկայացող սուրհանդակներս հայտնում էին ծավալվող իրադարձությունների մասին: Հենց նոր ներկայացավ մեկը և հայտնեց, որ մի քանի ժամից Վահագնի աշխարհազորը կմոտենա: Ես պատվիրեցի որդուս առայժմ մի քիչ հեռու մնալ մարտի վայրից, մեզ չմոտենալ և իրեն էլ նկատելի չդարձնել` միաժամանակ անընդհատ սուրհանդակային կապի մեջ մնալով ինձ հետ: Այս սուրհանդակի մեկնելուց անմիջապես հետո եկավ մյուսը: Հազարապետ Հայկից էր.
- Տեր իշխան,- հայտնեց էշից արագորեն ցած թռած սուրհանդակը,- Հազարապետ Հայկը պատվիրեց հայտնել, որ կեսօրին նա արդեն այստեղ կլինի: Հազարապետի ջոկատը առայժմ հաջողությամբ կատարում է իր խնդիրը և իր հետևից հրապուրում է թշնամուն, որը կարծես վստահ է, թե մենք այդքանն ենք: Մեր կուտիների երկու հազարանոց ջոկատը մանր մարտերով ու առանձին ռազմիկների մենամարտերով գրգռելով Անապատի դյուրաբորբոք որդիներին, այնուհանդերձ առանց լուրջ մարտի մեջ մտնելու և էական կորուստներ կրելու նահանջում է: Թշնամին հախուռն, առանց շարքերը պահելու և նույնիսկ արդեն առանց հրամանների ենթարկվելու գալիս է նրա հետևից…

Լարված վիճակում անցավ ևս մի քանի ժամ: Արևն արդեն զենիթում էր: Ես ականջս հպեցի գետնին ու լսեցի հեռու հեռավոր մի դոփյուն ու գվվոց: Հենց նույն պահին էլ հերթական սուրհանդակը կտրեց ինձ այդ գործից.
- Տեր իշխան, Հազարապետը քիչ քան մեկ ժամից այստեղ կլինի…
Ես հրամայեցի հարյուրյակներիս աննկատ պատրաստվել, միաժամանակ մահվան սպառնալիքով խստորեն պատվիրելով ոչ մի ռազմիկի, մինչև իմ առանձնահատուկ ազդանշանը, ոչ մի գործողությամբ իրեն ցույց չտալ:

Որոշ ժամանակ անց երևացին Հազարապետիս նահաջող բանակի առաջին ռազմիկները: Աստիճանաբար սրանց հետևեցին մյուսները, որոնք հևալով, զենք ու զրահները լրիվ փոշու ու արյան մեջ, մոտենում էին մեր կողմից հսկվող կիրճին: Շուտով երևացին նաև նահանջողների հիմնական ուժերը: Նրանց շարքում ես միանգամից էլ նկատեցին երիտասարդական ավյունով գործող Հայկին: Սա տեղն ու տեղը ճարպկորեն դաշույնահարեց չափազանց հանդգնացած մեկին, իսկ նրա կողքին գտնվողները ոչ պակաս ճարպկությամբ սրատեցին մյուսներին: Թշնամին մի պահ հետ մղվեց: Հայկը անմիջապես վահանափակ կազմեց, որի հետևից իրենց հսկայական աղեղներով կուտիները սկսեցին նետերի տարափ տեղալ: Սա կարճ ժամանակ պահեց թշնամուն, որը մի պահ հապաղեց` ուժերը կենտրոնացնելու համար: Այդ ընթացքում Հայկը նետվեց մոտս:
- Տեր իշխան, հրամանդ կատարված է: Սրանք հե՜չ,- ձեռքը թափ տվեց նա իր աղեղնավորների կողմից ճարպկորեն հնձվող Անապատի որդիների հերթական շարքի վրա,- սրանք սկզբում են գալիս: Հիմնական ուժերն են կարևոր, որ ուր որ է այստեղ կլինեն…: Նարամ-Սուենը, իր Հատուկ գունդն ու էլամցիք գալիս են ամենավերջում, քանի որ իրենք էլ են զգում, որ այսպես կռվել չի կարելի, բայց դե հո չե՞ն կորցնի իրենց հիմնական բանակը…
- Ապրես,- գովեցի ես ճարպիկ Հազարապետիս,- դե հիմա քաշիր դրանց կիրճը:

_________________
Приходите в мой дом...


Вернуться к началу
 Не в сетиПрофиль  
 
 Заголовок сообщения: Re: Пленник вечности: сага о вечном путнике...
СообщениеДобавлено: 21 июн 2012, 23:46 
Администратор
Аватара пользователя

Зарегистрирован: 24 фев 2012, 14:57
Сообщений: 46682
Откуда: Армения, Ереван
Հազարապետս մեկնեց իր ռազմիկների մոտ: Անմիջապես էլ նրա ենթակայությամբ գործող քաջավարժ կուտիները կազմեցին չորսհարյուրական ռազմիկներից գործող ու իրար հետևից բավականին հեռավորությամբ, դեպի կիրճի խորքը ձգվող հինգ վահանափակ, որոնցից ամեն մեկի հետևում տեղավորվեցին աղեղնավորները: Այդ պահին Վահագնից ներկայացավ հերթական սուրհանդակը.
- Տեր իշխան, իշխան Վահագնի աշխարհազորը կիրճի այն կողմում է,- ձեռքով ցույց տալով դեպի հյուսիս-արևմուտք` կիրճի մյուս մուտքը, հայտնեց նա:
- Լավ է, անմիջապես մեկնիր հորս մոտ և հայտնիր, որ պատրաստ լինի նշանս ստանալուն պես մոտենալ իր կողմից և ջարդել ցանկացած մեկին, ով կփորձի դուրս գալ կիրճից:

Սուրհանդակը մեկնեց: Այդ ընթացքում աստիճանաբար խոշորացող ջոկատներով մոտեցան Անապատի որդիների նորանոր ուժեր: Շուտով արդեն կուտիներիս առաջին վահանափակի դիմաց, նետի մեկ թռիչքի հեռավորության վրա, կուտակվեց մոտ հազար ռազմիկ: Սակայն թշնամու բոլոր փորձերը, ճեղքել վահանափակը, վերջացան անարդյունք ու նրանք կորուստներով հետ շպրտվեցին: Ես հիանում էին գնդիս մարզված ու վարժ գործողություններով, քանի որ միաժամանակ գործում էին հինգ վահանափակերի աղեղնավորներս, որոնց ամեն մի հաջորդ շարքը, կախելով իր նախորդի շարքերի վրայով, նետերի հեղ էր թափում առանց այդ էլ գրեթե չզրահավորված թշնամու վրա, դե իսկ առանձին առաջ եկած հաջողացրածներին էլ վահանափակիս առաջին շարքն էր ճարպկորեն նիզակահարում կամ սրատում: Իր հերթին գարնանային հորդ անձրևի նման թափվող քարերի ու նետերի հեղեղը վահանափակերիս գրեթե վնաս չէր տալիս, քանի որ քարերը ընդհամենը աղմուկով հետ էին թռչում ընտիր երկաթից պատրաստված կուտիներիս վահաններից, իսկ մեծամասսամբ քարե ծայրակալներով նետերը, խփվելով նույն այդ վահաններին, ուղղակի մի զարմանալի ձյունի պես կուտակվում էին դրանց առջև…

Այսպես շարունակվեց որոշ ժամանակ, սակայն շուտով ժամանեցին թշնամու նորանոր ու ավելի խոշոր ջոկատներ: Ես նայեցի դեպի հարավ: Ուղիղ իմ առաջ բացվող դաշտավայրն ասես դարձել էր մրջնանոց: Գալիս ու գալիս էին թշնամու նորանոր ռազմիկներ: Շուտով արդեն վահանափակիս առջև կուտակվել էր ավելի քան մեկ բյուր, որը ամեն պահ համալրվելով, առայժմ դադարեցրել էր հարձակումը: Ես իմ դիտակետից պարզորեն տեսնում էի, թե ամբողջովին մազակալած, վրաները կենդանիների մորթիներ գցած, վայրենի տեսքով ու կատաղի Անապատի տոհմապետերն ինչպես են աջ ու ձախ ծանր մահակների հարվածներ բաժանում` ստիպելով տոհմակիցներին ենթարկվել իրենց հրամաններին: Ոչ պակաս կատաղի տեսք ունեին նաև Անապատի հասարակ ռազմիկները, որոնք ինչով ասես որ չէին ներկել իրենց մազակալած դեմքները ու ինչ վայրենի հանդերձներ ասես որ չէին կրում…: Սրանց մեջ ոչ մի մարդկային բան չկա, սրանք իրենց հազարամյա վայրենությամբ գալիս են կործանելու մեր հունջերը [1]: Դե արի ու այս վայրենիներին բացատրիր, որ դրանց միջոցով ձեռք բերվող գիտելիքները լույս են բերում ողջ մարդկությանը, որ դրանք օգտակար են ոչ միայն հայերի, այլև առաջնային նշանակություն ունեն նաև բոլոր ցեղերի համար…
- Տեր իշխան,- կայծակի արագությամբ մտքովս անցած այս ամենից ինձ կտրեց Սևակը,- ապրի Հայկը, տես թե ինչ ճարպկորեն է դրանց քթին հասցնում:

Ես նայեցի ներքև: Մի քանի պահ առաջ արդեն իրենց բավականին մեծաթիվ համարող Անապատի որդիների բանակը, վահանափակերիս նետերի հեղեղի տակ առատ կորուստներ տալով, այնուհանդերձ մի վայրենի ոռնոցով հարձակման էր անցել: Թշնամին այս անգամ կարողացավ մոտենալ առաջին վահանափակին: Սրա ռազմիկները անմիջապես բաժանվեցին երկու մասին ու, գցելով վահանները ուսերին, երկու տարբեր ուղղություններով անսովոր արագությամբ վազեցին դեպի կիրճի խորքը: Թշնամին մի պահ հաղթական ճիչեր արձակեց, սակայն մյուս վահանափակերս շարունակում էին նետահարել: Ուշքի եկած թշնամին սկսեց երկրորդ վահանափակի գրոհը: Սա ևս կրկնեց առաջինի մարտաքայլը: Այս անգամ էլ թշնամին շվարած մնաց ու մի պահ դադարեցրեց հարձակումը: Այդ ընթացքում երկու նահանջած վահանափակերս իրենց ընկերների թիկունքում, արդեն կիրճի ուղիղ մեջտեղում, արագորեն նոր վահանափակեր կազմեցին:

__________________
[1] Մեր նկարագրած ժամանակաշրջանում Արարտայի աստղադիտարանների անվանումը, որտեղից քրմերը հետևում էին աստղազարդ երկնքին:

_________________
Приходите в мой дом...


Вернуться к началу
 Не в сетиПрофиль  
 
 Заголовок сообщения: Re: Пленник вечности: сага о вечном путнике...
СообщениеДобавлено: 21 июн 2012, 23:46 
Администратор
Аватара пользователя

Зарегистрирован: 24 фев 2012, 14:57
Сообщений: 46682
Откуда: Армения, Ереван
Սակայն մոտենում էին ավելի ու ավելի շատ Անապատի որդիներ: Նրանց թիվը արդեն կլիներ երևի մոտ երեք բյուր: Սեղմվելով հետևից եկողների կողմից` թշնամու առաջին շարքերը կրկին սկսեցին վահանափակերի գրոհները, որոնք իրենց հմուտ մարտաքայլերով շարունակեցին նահանջել կիրճի խորքը: Եկավ մի պահ, որ թշնամու մեկ բյուրը արդեն գտնվում էր ուղիղ մեր տակ` կիրճի մեջ: Ես հրամայեցի Սևակին պատրաստվել: Սա այրվող մարխը ձեռքին արձանացավ չորացրած, սակայն խոնավ խոտերի մի մեծ կույտի առաջ: Ես մի պահ էլ նայեցի ներքև: Վահանափակերս արդեն կիրճի մյուս ելքի մոտ էին: Թշնամին ամեն րոպե շատանում էր: Արդեն կիրճում կար երևի մոտ չորս բյուր: Վերջին վահանափակս էլ կատարեց իր մարտաքայլը և կանգնեց ընկերների թիկունքում, որոնք արդեն տեղավորված էին կիրճի գրեթե մյուս ելքի մոտ:
- Վառիր,- ձեռքս թափ տվեցի ես:

Սևակն անմիջապես մարխը կպցրեց խոտերին, որոնք միանգամից սկսեցին այրվել մի թանձր ու սպիտակ ծխով, որը վեր բարձրացավ կիրճի վրա: Հենց նույն պահին էլ կիրճի երկու կողմից թշնամու վրա սուրացին հսկայական քարաբերկորներ: Մեկը մի քիչ ուշ, մեկը մի քիչ շուտ, սակայն սրանք, իրենց հետ տանելով նաև քարերի նորանոր կույտեր իրենց ողջ, այն էլ անկման թափից ուժեղացած ծանրությամբ, գնացին թշնամու շարքերի վրա: Դրանք, երկու կողմերից մտնելով թշնամու հոծ բազմության մեջ, գլորվելով անցան` իրենց հետևից ճխլված դիակներից կազմված խորը հետքեր թողնելով: Թշնամու շարքերից մի անմարդկային ոռնոց բարձրացավ: Ես հատկապես ուժեղ փլուզում էի կազմակերպել կիրճի ելքի մոտ, որն այժմ լիովին փակ էր թշնամու մնացած ուժեր առաջ: Նույն պահին էլ իրենց քաթանների տակից ողջ հասակով մեկ կանգնեցին կիրճի լանջերին դիրքավորված հարյուրյակներս և իրենց փարձառու հրամանատարների գլխավորությամբ սկսեցին նետերի հեղեղով պատել կիրճի ողջ տարածությունը: Թշնամին հայտնվեց մի իսկական պարկում: Անապատի որդիները վախից ու կատաղությունից խելագարված` սկզբում փորձեցին մագլցել դեպի մեր դիրքերը, սակայն դա անել նրանց չհաջողվեց: Դրանից հետո սրանք իրենց ողջ քանակությամբ գնացին ուղիղ Հայկի վահանափակերի վրա:

Այստեղ մերոնք արդեն կազմել էին վահանափակերի երկու, սակայն ավելի հզոր շարք: Թշնամին, մեր կողմից անընդհատ նետերի հարվածներ ստանալով, մեծ կորուստներ կրելով ու դրանից ավելի կատաղելով, իր ողջ ուժով ընկավ վահանափակերիս վրա` հույս ունենալով գոնե այդ կերպ դուրս գալ կիրճից: Մի պահ հուսահատ պայքար բռնկվեց, քանզի թշնամին չափազանց գերակշիռ էր, իսկ ծանր մահակների ու գուրզերի հարվածները սկսեցին էական վնաս տալ վահանափակիս, որի ռազմիկների շարքերը սկսեցին խառնվել: Ստեղծված պայմաններում կուտիներս, նետելով արդեն ավելորդ, իսկ մասսամբ էլ կոտրված երկար նիզակները, մերկացրին ծանր թրերն ու իրենց Հազարապետի գլխավորությամբ սկսեցին թշնամու ջարդը թրամարտում: Միաժամանակ օգնության հասավ նաև վահանափակի երկրորդ շարքը: Սակայն մերոնք էլ էին ընկնում: Ես դեռ վարանում էի, քանի որ աղեղնավորներս հիանալի էին կոտորում թշնամուն և առայժմ կարիք չկար ձեռնամարտի:

Հենց այդ պահին, սակայն, ուժեղ աղաղակ բարձրացավ Հայկի կողմից ու ես տեսա, որ դրանք աշխարհազորայիններս էին, որոնց Վահագնս բերել էր Հայկին օգնության և այժմ այն իր ողջ կատաղի ուժով նետել էր թշնամու վրա: Կորճայքցիք առաջին հարվածի ուժով կանգնեցրին թշնամուն ու հետ շպրտեցին, սակայն արդեն անհնար էր որևէ կարգ պահպանելը: Ողջ կիրճում սկսեց եռալ ձեռնամարտը առաջ եկած աշխարհազորայիններիս հետ: Այ հիմա ժամանակն էր: Թուրս մերկացրեցի, ձեռքս վերցրի վահանս ու կանգնեցի կիրճի իմ կողմում գտնվող կուտիներիս դիմաց, որոնք անմիջապես էլ պահեցին աղեղներն ու նետերը և, մի երկար ու ողջ շարքով մեկ ձգվող երկաթե շաչյունով, մերկացրին թրերը: Նույնը կատարվեց նաև կիրճի մյուս լանջին.
- Դեհ,- գոռացի ես այնքան բարձր, որ բոլորը լսեն,- իմ հետևի՜ց,… կոտորի՜ր…, սրա՜նց…

Ես իմ շարքերը երկու կողմից իջեցրի կիրճ: Մենք վազում էինք կատաղի արագությամբ, որն ուժեղանում էր նաև նրանով, որ վազում էինք դեպի ներքև: Արդեն թշնամուն մոտենալիս ես ու իմ մի քանի արագաշարժ կուտիներն այնպիսի արագ ընթացք էինք վերցրել, որ, վերջին պահերին, չկարողանալով պահել մեզ գլորվելուց, ստիպված ուժեղ թռիչքներ գործեցինք ու, վերջին ակնթարթինն այնուհանդերձ պահվելով վահաններիս հետևում, վերևից ընկանք ուղիղ թշնամու հոծ բազմության մեջ: Ես ու կուտիներս լավ էինք զրահավորված, դրա համար էլ ընկնելիս տապալեցինք շատերին ու, թեև մեզ վրա էլ միանգամից հարվածներ թափվեցին, սակայն դրանք մեզնից քչերին վնասեցին: Ես և ինձ հետևող կուտիները անմիջապես ոտքի թռանք և սկսեցինք աջ ու ձախ հարվածներ բաժանել: Նույն պահին էլ վրա հասան լանջերից իջնող հիմնական ուժերս ու սկսվեց մի կատաղի կոտորած:

_________________
Приходите в мой дом...


Вернуться к началу
 Не в сетиПрофиль  
 
 Заголовок сообщения: Re: Пленник вечности: сага о вечном путнике...
СообщениеДобавлено: 21 июн 2012, 23:46 
Администратор
Аватара пользователя

Зарегистрирован: 24 фев 2012, 14:57
Сообщений: 46682
Откуда: Армения, Ереван
Վահանիս ներքևի կողմով կտրող հարված հասցրեցի, որով թշնամիներիցս մեկը աղիքները բռնած հետ ընկավ: Թրովս հետ մղեցի մեկի գուրզի հարվածը, գլխիս հզոր հարվածով սաղավարտիս պողպատը կշռեցի չափից ավելի մոտեցած թշնամուս ճակատին, մյուսին իր դագանակի հետ միասին կտրեցի թրիս ուժեղ-սահող հարվածով: Նույն պահին մի նետ ընդունեցի վահանիս վրա, ոտքով հարվածեցի մեկին ու, նետի երկորդ հարվածն էլ ընդունելով վահանիս, նետվեցի նետաձիգների վրա: Սրանք պատրաստ չէին մերձամարտի և ես արագորեն մի քանի գլուխ կիսեցի ու տապալեցի ևս մի քանիսին: Սակայն հենց նույն պահին էլ ծանր դագանակի հզոր մի հարված իջավ ուղիղ վահանիս: Ձախ ձեռքս միանգամից թուլացավ և անուժ կախվեց: Ես թուրս խրեցի ողջ հասակով մեկ ձգված ու նոր հարվածի պատրաստվող թշնամուս կուրծքը և նա տապալվեց, որից հետո, դուրս քաշելով թուրս, նրա վրա ընդունեցի մեկի նիզակի հարվածը և պատասխան հարվածով ուսի վրայից խորը կիսեցի հարվածողին: Սրանից ազատվելով` ես պտտվեցի և անուժ ձեռքով ու միայն պտույտիս ուժով թշնամու նետաձիգների շարքի վրա նետեցի վահանս: Մի քանիսն ընկան, իսկ մինչև մնացածներն ուշքի կգային, ես ձախով արդեն մերկացրել էի դաշույնս: Հենց այդ պահին էլ կռացա, խույս տալով վրաս արձակված մի քանի նետերից, որից հետո ոչնչացրեցի մերձամարտի համար անհարմար զենք ընտրած Անապատի այդ անխոհեմ որդիներին: Շուրջս կարծես թե սկսեցին գերակշռել կուտիները և թշնամին հետ շպրտվեց:

Դուրս եկա մարտից ու կրկին բարձրացա կիրճի այն լանջը, որտեղից իջել էի: Մի հայացքն էլ բավական էր, որ ես համոզվեի. թշնամին ջախջախվում է: Թշնամուց առավել լավ զինված ու նրանից ավելի ոգևորված ռազմիկներս երկաթե մամլիչում ճզմում էին Անապատի որդիներին: Ետ չէին մնում նաև աշխարհազորայիններս` որոնց շարքերում փայլփլում էր հիանալի զրահներով ու զենքերով զինված Վահագնս:

Միայն մի վայրում էր, որ թշնամու կուտակումը դեռ տեղին չեր տալիս: Ես անմիջապես մարտի մեջ մտցրեցի վերջին ուժերս: “Աստղիկ”-ի աղեղների մի քանի համակցված հարվածները հերիք եղան, որ այդ վայրում գետինը լրիվ ծածկվեր թշնամու դիակներով: Մնացած մի քանիսն էլ ոչնչացվեցին ձեռնամարտում: Մարտը կարծես թե սկսեց դադարել: Ես հրամայեցի հավաքել գերի հանձնվածներին, որոնք հազիվ մի քանի հոգի էին:

Հենց նույն պահին էլ կիրճի լանջերին վառվեցին խարույկներ, որոնց կանչին հնազանդ կուտիներս բարձրացան վերև և, որոշակի ջանքերից հետո գտնելով իրենց հարյուրյակները, շարվեցին մարտական կարգով` պատրաստ նոր մարտի: Իսկ աշխարհազորայիններս մի վերջին երթով անցան ողջ կիրճով` հավաքելով արիների դիակները, դեպի բուժական հարյուրյակներ հասցնելով մեր վիրավորներին և միաժամանակ էլ վերջնականապես ոչնչացնելով թշնամու վիրավոր կամ դեռևս դիմադրող ռազմիկներին…

Շուտով Սևակը մոտեցավ ինձ.
- Տեր իշխան,- հետախույզիս ոգևորված դեմքից զգացի, որ լավ լուրեր ունի,- հետախույզներս հենց նոր հայտնեցին, որ Նարամ-Սուենի Հատուկ գունդը, նրա Անապատի որդիների մնացած բյուրերը և էլամցիք արագորեն նահանջում են դեպի հարավ, իսկ “Դաշույն”-ի բռնած գերիներն էլ հայտնում են, որ Նարամ-Սուենը գլուխն ուղղակի կորցրել է…

Այդ ժամանակ վերջապես ինձ մոտեցան Հայկն ու Վահագնը, որոնք ոտքից գլուխ արյունոտ էին` ողջ օրն աշխատած մսագործների նման: Դե ասենք իմ արտաքինն էլ առանձնապես չէր տարբերվում նրանցից: Հայկն ու Վահանգնը ոգևորված էին, սակայն այնքան էին հոգնել համառ մարտից, որ ուղղակի փռվեցին գետնին: Ես էլ հետևեցի նրանց: Սևակը չգիտես որտեղից ճարած սառը թան հրամցրեց մեզ: Մենք մի լավ հագեցանք մեր հարազատ թանից:

Հանկարծ Հայկը ոգևորված վեր թռավ տեղից, մի քանի քայլ արեց դեպի բարձրունքի հարավային կողմն ու գետնին խփեց սաղավարտը.
- Դե գնացե՜ք, ես ձեր…: Գնացեք ես ձեր…,- մի քանի անգամ ոգևորված գոռաց Հազարապետը` նայելով դեպի հարավ, որտեղ արդեն հեռո՜ւ-հեռվում բարձրանում էր Նարամ-Սուենի հեռացող բանակի փոշին, որից հետո եկավ ու հանգիստ նստեց կողքներս,- վաղեմի սովորություն է…, մարդ պիտի արտահայտվի,- առանց մեզ նայելու ու մի տեսակ քաշվելով կարծես բացատրեց արդեն լիովին հանգստացած Հայկը:

Ես ծիծաղեցի: Վահագնը ևս բռնկվեց լիաթոք հռհռոցով: Հայկը նայեց մեզ, հետո ժպտաց, և, ի վերջո վարակվելով մեր ծիծաղից, ինքն էլ շրջապատը լցրեց իր հզոր ձայնով…

_________________
Приходите в мой дом...


Вернуться к началу
 Не в сетиПрофиль  
 
 Заголовок сообщения: Re: Пленник вечности: сага о вечном путнике...
СообщениеДобавлено: 21 июн 2012, 23:47 
Администратор
Аватара пользователя

Зарегистрирован: 24 фев 2012, 14:57
Сообщений: 46682
Откуда: Армения, Ереван
*

Կես ամիս հետո ես, Վահագնս ու սպարապետ Արամը հավաքվել էինք Ալկիքարում: Արդեն պարզ էր, որ մոտակա ամիսներին հարավից նոր հարված չի գա, քանի որ Նարամ-Սուենն իր այս անհաջող արշավանքից հետո մեծապես զբաղված է ցեղակիցների աչքում իր խաթարված հեղինակության վերականգնմամբ: Մենք քննարկում էինք մեր ապագա անելիքները:
- Վատ չաշխատեցիք այս անգամ, տղերք,- խրախուսաբար գլխով անելով ընդհատված խոսակցությունը վերսկսեց սպարապետ Արամը, որն այս տարիների ընթացքում ինքն էլ էր ծերացել ու այժմ կրում էր լավ խնամված ու կարճ, սակայն ամբողջովին սպիտակ մի գեղեցիկ մորուք,- թշնամին կորցրեց մոտ չորս բյուր սպանված…: Դա նրան ահագին կխաղաղեցնի:
- Իհա՜րկե…,- համաձայնեց Վահագնս,- վատ չէ՜ր: Ողջ ճակատամատի ընթացքում ես կորցրեցի սպանված ու վիրավոր մոտ երեք հազար ռազմիկ: Սակայն այժմ էլ Կորճայքի ողջ բանակը պատրաստ է անհապաղ մարտի մեջ մտնելու:
- Դեհ, կարծես թե մոտակա ժամանակներս, առնվազն գոնե այս տարի, մենք դրա առիթը չենք ունենա,- սպարապետը մի մեծ ումպ արեց գինու իր գավից ու շարունակեց,- գլխավոր Հետախույզը հայտնում է, որ Նարամ-Սուենն առայժմ որոշել է, մի կողմից իր տրորված հեղինակությունը փրկելու, մյուս կողմից էլ տոհմակիցներին բավարարելու համար, արդեն իսկ հավաքված իր ողջ հսկայական բանակը շարժել դեպի արևմուտք: Ես օր-օրի լուրերի եմ սպասում, սակայն դրանք կարծես թե անակնկալ չպիտի լինեն…
- Իհարկե, անակնկալներ չեն էլ լինի: Արևմուտքը բավականին անպաշտպան է: Մերոնք էլ են հայտնում դեպի արևմուտք սկսված մեծ արշավանքի մասին: Դե այնտեղ առանձնակի ուժեր չկան էլ: Էբլան [1] է, որի հետ մենք բավականին սերտ առևտուր ենք անում ու վերջ: Բայց դե այն ի՞նչ,- ես ձեռքս թափ տվեցի` մի պահ մոռանալով, որ այստեղ ես այնուհանդերձ դեռևս փոքր իշխանի կարգավիճակով եմ:
- Իսկ ես ձեռքս թափ չտվեցի, իշխան Հայկ,- մի քիչ խստորեն վրաս նայեց սպարապետը,- այլ դրա փոխարեն էբլայի արքա Դուբուխաադադին [2] նյութական միջոցներ ու որոշակի թվով էլ ռազմական մասնագետներ ուղարկեցի: Քաղաքն ամեն դեպքում կընկնի ու Էբլան կգրավվի, բայց դե այդ ընթացքում գոնե թշնամին թող շատ կորուստ կրի ու թուլանա: Մերոնց գլխավորում է Վահագնի հին ու լավ ծանոթը` Արբակը:
- Հա՜, հիշում եմ,- ծիծաղեց Վահագնը,- ժամանակին Աքքադի մոտ նա իրեն լավ դրսևորեց:
- Այս անգամ էլ վատը չի լինի,- գլխով արեց սպարապետը,- ես հրամայել եմ նրան ու իր հազարյակին ամեն կերպ վնասել Նարամ-Սուենին և օգնել էբլացիներին, իսկ երբ ամեն ինչ անհույս կդառնա, թողնել ու վերադառնալ Հայոց Միջագետք:
- Տեր սպարապետ,- նորից խոսք վերցրեց Վահանգնը,- իմ հետախույզներն էլ անգործ նստած չեն: Երեկ ինձ հայտնի դարձավ, որ Նարամ-Սուենի բանակը` Հատուկ գնդի և քսան բյուրի կազմով, իր կազմում ունենալով նաև էլամցիների մոտ մեկ բյուր, ճանապարհին ամեն ինչ ավերելով ու դաժանորեն ասպատակելով, արդեն մոտեցել է Էբլային: Կարելի է կարծել, որ մոտ օրերս Արբակը կվերադառնա ու դու էլի լուրեր կստանաս:
- Այս անգամ էլ առաջ անցաք…,- ծիծաղեց սպարապետը,- հա՜ա՜ա՜…, ամեն դեպքում ափսոս Էբլան: Այնտեղի ժողովուրդը վատը չէր: Բացի այդ սրանց հետ հաշիվները մաքրելուց հետո Նարամ-Սուենն իր հսկայական զորությունը կրկին մեզ վրա կշարժի: Իսկ մենք մենակ ենք:

________________
[1] Էբլա: Մեր նկարագրված ժամանակաշրջանում քաղաք-պետություն, որը գտնվում էր ներկայիս Հալեպից մոտ 53 կմ հարավ-արևմուտք: Այն լայն առևտրական կապեր ուներ հարևան երկրների, այդ թվում և Արարտայի քրմապետության հետ: Չշփոթել Էլամի հետ:
[2] Դուբուխաադադ (մ.թ.ա. մոտ 2270-2233): Էբլայի արքա:

_________________
Приходите в мой дом...


Вернуться к началу
 Не в сетиПрофиль  
 
 Заголовок сообщения: Re: Пленник вечности: сага о вечном путнике...
СообщениеДобавлено: 21 июн 2012, 23:47 
Администратор
Аватара пользователя

Зарегистрирован: 24 фев 2012, 14:57
Сообщений: 46682
Откуда: Армения, Ереван
- Թույլ կտա՞ս, տեր սպարապետ,- խոսակցությանը միջամտեցի ես,- ես կարծես թե մեզ մի դաշնակից եմ գտել: Ճիշտ է, սրանց ոսկուց բացի ուրիշ ոչինչ չի հետաքրքրում, բայց դե՜… էլի բան է:
- Ովքե՞ր են,- մի տեսակ զարմացած վրաս նայեց սպարապետ Արամը:
- Լուլլուբեյցիները,- պատասխանեցի ես,- դու պետք է որ նրանց մասին իմանաս: Սրանց երկիրը գտնվում է Էլամից դեպի հյուսիս` մեր Զագրոսյան լեռներից հարավ ու հարավ-արևելք…: Թվով բավականին շատ` սրանք, սակայն, գտնվում են զարգացման ամենացածր մակարդակի վրա: Դրա փոխարեն կատաղի են և ոսկու դիմաց պատրաստ են ամեն ինչի: Ես մի քիչ ծանոթացել եմ դրանց հետ, երբ գտնվում էի Խաթթիում: Այժմ նրանց առաջնորդը Անուբանին է, որը իր ժողովրդի մեծամասնության լրիվ հակապատկերն է` մի կրթված ու ազնվագույն մարդ:
- Ի՞նչ է կորցրել լուլլուբեյցիների առաջնորդը Խաթթիում,- զարմացած հարցրեց Վահագնը:
- Իր ցեղակիցների համար ոսկի է որոնում,- ծիծաղեցի ես,- Անուբանին իր մեծաթիվ ցեղակիցների հետ ոսկու դիմաց ծառայում է Խաթթիի արքա Պամբային:
- Բա իրենց երկի՞րը,- այս անգամ էլ զարմացավ սպարապետը:
- Դա առայժմ իրենց քիչ է հետաքրքրում: Սրանք կարևորում են ոսկին, իսկ այն, թե ինչ տարածքում կապրեն, նրանց քիչ է հուզում: Բացի այդ սրանք մի բան էլ են կարևորում ու հենց դա էլ, ոսկուց բացի, ես առաջարկում եմ օգտագործել:
- Ի՞նչը:
- Սրանց մոտ շատ ուժեղ են տոհմական կապերն ու ավանդույթները: Սրանք իրենց պատիվը խստորեն ոտնահարված են համարում, եթե իրենց սպանված տոհմակցի փոխարեն չեն սպանում թշնամու գոնե մեկ ռազմիկի: Այ եթե հանկարծ Նարամ-Սուենը սխալվեր ու ձեռք տար Լուլլուբում կոչվող մեղվաբնին, չէ՜, այնտեղի բոռերը երկար ժամանակ նրան հանգիստ չէին տա: Ես առաջարկում եմ ոսկուց բացի օգտագործել նաև այս հանգամանքը: Չնայած ասեմ նաև, տեր սպարապետ, որ այս ամենը կարող է շատ լուրջ հետևանքներ ունենալ, դրա համար էլ ես միայն առաջարկում եմ, իսկ վերջնական որոշում պետք է ընդունես դու կամ Մեծ քուրմը:
- Կարելի է մտածե՜լ,- ծանրորեն պատասխանեց սպարապետ Արամը,- ես ու դու այստեղից իրար հետ կմեկնենք Հայկաշեն ու եթե այս հարցը որոշվի, դու կսկսես գործել:
- Հորս թույլտվությամբ ես պատրաստ եմ քեզ հետ մեկնելու, տեր սպարապետ,- ասացի ես ու նայեցի Վահագնիս:
Որդիս որպես համաձայնության նշան գլխով արեց: Հանկարծ սպարապետ Արամը դարձավ նրան.
- Իշխան Վահագն, արդեն քանի անգամ մտքովս անցավ, հա ասացի չասեմ, չասեմ, բայց դե չէ, չեմ կարող, պիտի ասեմ: Չես կարծո՞ւմ, որ որդիդ զարմանալի նմանություն ունի հորդ` Կորճայքի հանգուցյալ իշխան Հայկի հետ:
Վահագնս մի պահ շփոթվեց և, ասելու բան չունենալով, միայն անորոշ գլխով արեց, որից հետո մի կերպ մռթմռթաց.
- Չգիտեմ, տեր սպարապետ…, Հայկը,- նա գլխով ցույց տվեց ինձ,- իմ կուտիների որբերից էր, սակայն մի վեց-յոթ տարի առաջ որսի ժամանակ փրկեց կյանքս, դրանից հետո էլ ես նրան հոգեորդի ճանաչեցի և ուղարկեցի ճանապարհորդելու ու կյանք տեսնելու…
- Այ թե քաջարի զորական էր հայր՜դ,- մի պահ հուշերի գիրկն ընկավ սպարապետ Արամը,- ու դրանից բացի էլ լավ ուտող-խմող, կյանքի հաճույքներն ու հատկապես կանանց սիրող մարդ էր…,- չկարողանալով իրեն զսպել` կատակեց սպարապետը,- ո՞վ գիտի…: Բայց դու չվիրավորվես,- վրաս նայելով լրջորեն ավելացրեց նա,- ես սա ասացի` ցանկանալով պատվել քեզ:
- Չեմ վիրավորվում, տեր սպարապետ,- չկարողանալով ինձ զսպել` ես էլ ծիծաղեցի այս հետաքրքիր իրավիճակի վրա,- ինձ համար մեծ պատիվ կլինի, եթե պարզվի, որ ես իշխան Հայկի սերնդից եմ: Առանց այդ էլ ես ոչ ազգական ունեմ, ոչ էլ ծնողներիս եմ տեսել…: Իսկ այսպես միանգամից և պապ կունենամ, և` հայր…

_________________
Приходите в мой дом...


Вернуться к началу
 Не в сетиПрофиль  
 
 Заголовок сообщения: Re: Пленник вечности: сага о вечном путнике...
СообщениеДобавлено: 21 июн 2012, 23:47 
Администратор
Аватара пользователя

Зарегистрирован: 24 фев 2012, 14:57
Сообщений: 46682
Откуда: Армения, Ереван
*

Ես, սպարապետ Արամն ու նրա հսկայամարմին թիկնապահները հենց հաջորդ օրը դուրս եկանք Ալկիքարից ու մի քանի օրից արդեն Հայկաշենում էինք: Բավարարվածությամբ նկատեցի, որ սպարապետների զորակայանում լրիվ նույն կարգ ու կանոնն է տիրում` ինչ որ հանգուցյալ սպարապետ Վահեի օրոք: Սպարապետ Արամն անմիջապես մեկնեց Մեծ քրմի մոտ, իսկ ես, ստանալով նրա թույլտվությունը, սկսեցի զբոսնել զորակայանում: Այնտեղ տիրում էր առօրյա եռուզեր: Սկսեցի դիտել զորակայանում տեղակայված Հայկազունիների Սպարապետական գնդի ընտիր ռազմիկներին:

Խաղաղ ժամանակ երկրի սահմաններում տեղակայված բանակային ուժերն էին, որ ապահովում էին երկրի անվտագությունը: Հենց սրանց ռազմիկներից լավագույններին էին մշտապես անցկացվող մրցույթների միջոցով Հայկազունի սպարապետները ընտրում իրենց անձնական գնդի համար: Սպարապետական գունդը տեղակայված էր սպարապետի զորակայանում: Այն խնդիր ուներ առիթի դեպքում անմիջական ռազմական հենարան ծառայել սպարապետին ու Մեծ քրմին:

Սրանք իրոք ընտիր ռազմիկներ էին: Ես ինքս էլ ինձ ցածրահասակ կամ փոքրամարմին չէի համարում, սակայն սրանց ներկայությամբ կարծես իրոք որ ընկել էի հսկաների իսկական մի աշխարհ: Ահա, քիչ հեռու մի հսկայամարմի ռազմիկ այնպես հեշտորեն էր մարտավարժություններ անում երկբերան ու երկարակոթ իր ծանր տապարով, ասես ձեռքին սովորական մի դաշույն լիներ: Քիչ այն կողմ էլ մի փորձառու ռազմիկ, ձեռքերում ունենալով ծայրերը բթեցրած թուր ու դաշույն, բավականին ճարպկորեն մենամարտում էր մի քանի հակառակորդների դեմ: Իսկ սրանցից հեռու` բավականին ազատ մի տարածության մեջ, հարյուրյակները զբաղված էին ընդհանուր գործողություններին վարժվելով` վահանափակ կազմելու, արագորեն նահաջելու, միացյալ ուժերով հարձակվելու և այլ բավականին բարդ, սակայն հատկապես անկազմակերպ հակառակորդի հետ ընդհարվելու դեպքում, խիստ օգտակար գործով:

Ես ինձնից անկախ սկսեցի կուտիներիս համեմատել սրանց հետ: Դե իմ որբերը ամեն դեպքում պատահական էին ընտրված, այնպես որ աժդահայության տեսանկյունից իհարկե առաջնությունը Սպարապետական գնդինն էր: Սակայն ես կարծես թե վստահ էի, որ ձեռնամարտում իմոնք ահագին կնեղեին այս հսկաներին, իսկ միացյալ ուժերով կատարվող մարտավարժություններում էլ երևի թե նույնիսկ կգերեզանցեին սրանց…
- Հը՞, որդիս, հետաքրքրվեցի՞ր գնդովս,- ծիծաղելով ինձ մոտեցավ սպարապետը` երբ ես հետաքրքրված դիտարկում էի այս ամենը,- գիտեմ, որ դու էլ մերոնցից պակաս չես լինի ու կուզենայի մի որոշ ժամանակ քեզ մարզել իմոնց հետ, բայց երևի մի ուրիշ անգամ: Մեծ քուրմը ինձ գործողությունների ազատություն տվեց...

Ես ու սպարապետը բարձրացանք նրա սենյակը, որտեղ դրված էր դեռևս սպարապետ Վահեի ժամանակներից ինձ լավ ծանոթ հողապատկերը: Արդեն դրա շուրջ մենք շարունակեցինք ընդհատված խոսակցությունը:
- Այժմ արի ավելի կոնկրետ,- սկսեց սպարապետը,- ի՞նչ կարելի է սպասել վարձկաններից: Ոսկի մենք ունենք այնքան, որ նրանք բավարարված կլինեն:
- Այդ դեպքում ես կմեկնեմ Պուրուշխանդա ու կտեսնվեմ Անուբանիի հետ: Նա արդեն բավականին զզվել է Պամբայից, դրա համար էլ պետք է, որ ուրախությամբ համաձայնվի մեր առաջարկին: Սակայն, տեր սպարապետ, ես առաջարկում եմ դրանով չսահմանափակվել, քանի որ դա կարող է բավարար չլինել:
- Ի՞նչ նկատի ունես,- հարցրեց սպարապետը:
- Դե Պամբան ինքն էլ մեզնից պակաս հարուստ չէ, բացի այդ Անուբանին կամ գոնե նրա ցեղակիցները չեն ուզենա թողնել հանգիստ ծառայությունը, որի համար գրեթե նույն ոսկին են ստանալու, ինչ մենք ենք առաջարկում, և մեկնել պատերազմի: Դրա համար նրանց ավելի մի հզոր խթան է պետք:
- Իմ մտքով էլ էր դա անցնում: Մի րոպե սպասիր:

_________________
Приходите в мой дом...


Вернуться к началу
 Не в сетиПрофиль  
 
 Заголовок сообщения: Re: Пленник вечности: сага о вечном путнике...
СообщениеДобавлено: 21 июн 2012, 23:47 
Администратор
Аватара пользователя

Зарегистрирован: 24 фев 2012, 14:57
Сообщений: 46682
Откуда: Армения, Ереван
Սպարապետը հնչեցրեց լեզվակից թել կապված զանգը և ներս մտած ռազմիկին հրամայեց կանչել բյուրավոր Արբակին: Կարճ ժամանակ անց ներս մտավ իմ հին ծանոթը: Սակայն Արբակն էլ էր ծերացել: Նախկին մի քիչ լիքը կազմվածքով արագաշարժ ռազմիկի փոխարեն այժմ մեր դիմաց կանգնել էր նիհար, երկար, սպիտակ մազերով ու մորուքով մի մարդ, որի միայն աշխույժ հայացքն էր մատնում, որ նա մեջը դեռ մեծ եռանդ ունի: Արբակը մի զարմացական հայացք գցեց վրաս:
- Արբակ,- դարձավ նրան սպարապետը,- հենց հիմա կվերցնես իմ Հատուկ հարյուրյակը… Արբակ,- ձայնը բարձրացրեց սպարապետը` տեսնելով, որ սա զարմացական հայացքը չի կտրում ինձնից,- իշխան Հայկը Կորճայքի մեծ իշխան Վահագնի հոգեորդին է ու բավականին նման է իմ ու քո կողմից լավ ճանաչած իշխան Հայկին, միայն այդքանը…: Սակայն ես քեզ ուրիշ բան եմ ասում ու այս մարդկանց նմանությունը դրա հետ ոչ մի կերպ կապ չունի…
- Ներիր, տեր սպարապետ, ես քեզ լսում եմ,- ուշքի եկավ Արբակը և ողջ ուշադրությունը կենտրոնացրեց Սպարապեի ասածի վրա:
- Ուրեմն այսպես,- շարունակեց սպարապետը,- հենց հիմա, պահպանելով խստիվ գաղտնիությունը, կվերցնես իմ Հատուկ հարյուրյակը, պահեստներից կստանաս անհրաժեշտ միջոցներ ու կմեկնես Լուլլուբում: Արարտայի հարավ-արևելյան սահմանն անցնելուն պես ռազմիկներիդ կհանդերձավորես Էբլայից քեզ հետ բերած Անապատի որդիների հանդերձներով: Ձեր առջև խնդիր է դրվում` մանր հարձակումներով, սպանություններով ու ասպատակումներով գրգռել լուլլուբեյցիներին Անապատի որդիների տերության` Աքքադի դեմ, ու այնպես անել, որ սրանց վրեժին ի պատասխան Նարամ-Սուենը մոտ ժամանակներս արշավանք իրականացնի այդ ուղղությամբ:
- Կկատարվի, տեր սպարապետ կարող ես հանգիստ լինել,- ձգվեց Արբակը:
- Դու նման գործերում իմ փորձառու հրամանատարներից ես, Էբլայում էլ քեզ լավ դրսևորեցիր: Սակայն այժմ ամեն ինչ ավելի քան կարևոր է և քո գործողության հաջողությունից շատ բան է կախված: Լուլլուբումում այժմ Անուբանիի անունից կառավարում են նրա երկու եղբայրները` Սիդուրը և Սաթունը [1]: Սակայն երկրում չկա պետական կառավարման որևէ մի կարգին համակարգ: Առանձին ցեղեր են…: Մի խոսքով: Մեկնելիս տեսնվիր նաև գլխավոր Հետախույզի հետ ու նրանից էլ անհրաժեշտ տեղեկություններ հավաքիր: Իսկ Հատուկ հարյուրյակին իմ անունից փոխանցիր` եթե ամեն ինչ մեր ուզածով եղավ` անխտիր նրա բոլոր ռազմիկները կամ էլ, աստված չանի, սպանվածների ընտանիքները, խոշոր պարգևների կարժանան: Գնա, սակայն մշտական կապի մեջ եղիր ինձ հետ:

Արբակը, ամեն դեպքում հասցնելով մի զարմացական հայացք էլ գցել վրաս, արագորեն դուրս եկավ:
- Ահա,- դարձավ ինձ սպարապետը,- սա և քո խոստացված ոսկին պետք է որ ստիպի լուլլուբեյցիներին ընդունել մեր առաջարկը: Արբակը կկարողանա ամեն ինչ ըստ արժանավույնի կատարել: Էբլայում նա ոչ միայն առավելագույնս վնասեց Նարամ-Սուենին, այլևս կարողացավ վերջին պահին հարվածի տակից հանել իր մարդկանց:
- Ափսոս միայն, որ ամեն դեպքում Էբլան ընկավ,- պատասխանեցի ես,- ասում են Նարամ-Սուենը, չնայած ինքն էլ է կորուստներ կրել, սակայն հիմնովին ավերել է քաղաքն ու կոտորել նրա բնակչությանը` այդ գործում շատ մեծ կողոպուտով կշտացնելով ավարի կարոտ ու իրենց առաջնորդից արդեն լիովին գոհ իր ցեղակիցներին: Այժմ Աքքադի սահմանները արևմուտքում հասնում են մինչև Արևմուտքի Մեծ ծով:
- Դու ճիշտ ես: Դրա համար էլ մեզ անչափ պետք է լուլլուբեյցիների օգնությունը: Մեկնիր, սակայն մշտական կապի մեջ եղիր ինձ հետ և աշխատիր գլուխ բերել այս ամենը:

Ես դուրս եկա սպարապետի սենյակից, որից հետո թողեցի նաև նրա զորակայանն ու գնացի Հայկաշեն: Այստեղ, իմ կգործակալի տանը, արդեն ինձ էր սպասում “Աղվես”-ի մեկ տասնյակ: Ես մի լավ հանգիստ տվեցի իմ մարդկանց, կուշտ կերակրեցի էշերին, իսկ հենց հաջորդ օրը, լուսաբացին, քարավանս ծպտելով որպես վաճառականների մի սովորական քարավան ու հետս վերցնելով ցորենի պարկերի մեջ պահված որոշակի քանակությամբ ոսկի, ուղղություն վերցրի դեպի Պուրուշխանդա…

________________
[1] Սիդուր և Սաթուն (մ.թ.ա. մոտ 2240-2232): Լուլլուբումի կառավարիչներ::

_________________
Приходите в мой дом...


Вернуться к началу
 Не в сетиПрофиль  
 
Показать сообщения за:  Поле сортировки  
Начать новую темуНаписать комментарии Страница 8 из 29   [ Сообщений: 422 ]
На страницу Пред.  1 ... 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 ... 29  След.



Кто сейчас на конференции

Сейчас этот форум просматривают: нет зарегистрированных пользователей и гости: 1


Вы не можете начинать темы
Вы не можете отвечать на сообщения
Вы не можете редактировать свои сообщения
Вы не можете удалять свои сообщения
Вы не можете добавлять вложения

Найти:
Перейти:  
cron


Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group
610nm Style by Daniel St. Jules of Gamexe.net

Вы можете создать форум бесплатно PHPBB3 на Getbb.Ru, Также возможно сделать готовый форум PHPBB2 на Mybb2.ru
Русская поддержка phpBB